Ποιος είναι τέλος πάντων αυτός ο Γουόνγκ Καρ Γουάι των θερινών σινεμά;

Κάθε καλοκαίρι κόκκινες αφίσες και κινέζικα ιδεογράμματα σκεπάζουν τους δρόμους της πόλης και λίγοι τυχεροί καταλήγουν να τις κολλούν στους τοίχους των δωματίων τους. Το θέμα του Yumeji πλημμυρίζει τα στενά των Εξαρχείων και όσοι περνούν έστω και τυχαία έξω από το Βοξ και τη Ριβιέρα συμμετέχουν άθελά τους σε αυτό το ερωτικό τανγκό με άρωμα Σανγκάης. Το όνομά του Γουόνγκ Καρ Γουάι γίνεται ιερό Ευαγγέλιο για τους κουλτουριάρηδες και τους σινεφίλ. 

Ο Γουόνγκ Καρ Γουάι είναι ο πιο καταξιωμένος κριτικά σκηνοθέτης όλων των εποχών και 39^ος στη λίστα των καλύτερων του είδους του. Το γιασεμί των καλοκαιριών μας που τρυπώνει στα σπίτια μας και τους χειμώνες χάρη στο Cinobo, το οποίο και μας χαρίζει πλήρη πρόσβαση σε αποκατεστημένες ψηφιακά κόπιες του μεγαλύτερου μέρους της φιλμογραφίας του. 

Ήμουν 17 χρονών όταν είδα πρώτη φορά την «Ερωτική επιθυμία» (In the mood for love). Τον ίδιο εκείνο χρόνο μπορεί να την είδα και πάνω από έξι φορές. Έκτοτε νομίζω ότι έχω υπερβεί τις είκοσι. Εκεί συναντάμε δύο ζευγάρια με ζωές τόσο στενά συνδεδεμένες που καταλήγουν να μην έχουν σημείο επαφής. Τα σπίτια τους είναι λες διάφανα και οι προσόψεις τους γυμνές. Τις μέρες και τις νύχτες τους τις περνούν στη μοναξιά. Ο άντρας του ενός ζευγαριού και η γυναίκα του άλλου, περνούν τις μέρες και τις νύχτες τους χωρίς τους συντρόφους τους. Οι συμπτώσεις είναι πολλές και η ενοχή τεράστια. Αργά ή γρήγορα, συνειδητοποιούν πως οι σύντροφοί τους ζουν μια παράλληλη, κοινή ζωή, στην οποία οι ίδιοι δεν έχουν θέση ή λόγο ύπαρξης. Πώς οι αγαπημένοι τους κατάφεραν να αγαπηθούν και να ξεχάσουν αυτούς που κάποτε αγάπησαν; Έτσι οι δυο τους αρχίζουν να υποδύονται τους συντρόφους τους σε μια προσπάθεια να τους κατανοήσουν. Να κατανοήσουν τι ήταν αυτό που τους οδήγησε στον έρωτα και τους απομάκρυνε από την αγάπη που ήδη είχαν. Όμως μες στο ψέμα, η αλήθεια βρίσκει τρόπο να ανθίσει. Τι κι αν έχουν ερωτευτεί κι αυτοί; Τι κι αν είναι εξίσου ένοχοι; Τι κι αν ο έρωτάς τους είναι ψέμα; Αυτή είναι η πιο ερωτική ταινία όλων των εποχών, στα 90 λεπτά της οποίας δεν χωρά ούτε ένα φιλί.

Μετά ήρθε το «Ευτυχισμένοι Μαζί» (Happy Together) και ο Χρυσός Φοίνικας Σκηνοθεσίας το 1997 στο Φεστιβάλ των Καννών. Κι αυτή είναι μια ερωτική επιστολή στον ίδιο τον έρωτα, που ξεκινάει ως ένα αργόσυρτο ασπρόμαυρο τανγκό στην Αργεντινή και καταλήγει να κυλάει σαν καταρράκτης που ακούγεται από μακριά, σαν απ’ τα ηχεία ενός χαλασμένου μαγνητόφωνου. Δεν είναι τα χρώματα, ούτε η μουσική. Είναι η ειλικρίνεια δύο αντρών που διανύουν χρώματα και χιλιόμετρα για να καταλήξουν στην πιο γυμνή αγκαλιά. Τα μέρη αλλάζουν, το ίδιο και τα πλάνα, και μέσα σε αυτήν την τεχνικολόρ φαντασίωση η ουσία μοιάζει να είναι τόσο απλή όσο και αυτή που περιγράφει το soundtrack της ταινίας: 

“Imagine me and you, I do

I think about you day and night, it’s only right

To think about the girl you love and hold her tight

So happy together

I can’t see me lovin’ nobody but you

For all my life

When you’re with me, baby, the skies’ll be blue

For all my life”

Κι ενώ κατάφερε να σκαρφαλώσει και να τρυπώσει στην καρδιά μου είναι από εκείνες τις σπάνιες περιπτώσεις ταινιών που ενώ βρίσκεται σταθερά στην αγαπημένη μου πεντάδα, δεν έχω καταφέρει να την δω δεύτερη φορά – κι αυτό μάλλον λέει πολλά. 

Τελευταίο έρχεται το “My blueberry nights”, που για κάποιον λόγο μεταφράστηκε ως «Οι μέρες μου μακριά σου», στο οποίο ακολουθούμε την Ελίζαμπεθ σε ένα ταξίδι στην Αμερικανική ενδοχώρα όπου τα βάσανα των άλλων κάνουν τα δικά της να φαντάζουν τόσο μικρά και ίσως αυτό να είναι αρκετό για να ξεπεράσει κανείς έναν χωρισμό. Αυτή είναι και η πρώτη αγγλόφωνη ταινία του Γουόνγκ Καρ Γουάι, κι ενώ πολλοί λένε πως από αυτήν λείπει η φωνή του ίδιου του σκηνοθέτη, εγώ νιώθω πως είναι λες και ακολουθούμε αυτόν τον ίδιον στο ταξίδι του προς την Αμερική. Οι αξίες του παραμένουν σταθερές και σε αυτές προστίθενται ένας Τζουντ Λο, μια Νάταλι Πόρτμαν, μια Ρέιτσελ Βάις και μια Νόρα Τζόουνς να ντύνει υποκριτικά και μουσικά όλη την ταινία. Είναι με διαφορά η πιο ανάλαφρη και γλυκιά του ταινία, χωρίς αυτό όμως να μειώνει την αξία της. 

Έχοντας γράψει ήδη αρκετές λέξεις για τον Γουόνγκ Καρ Γουάι σε αυτό εδώ το κείμενο, δεν νομίζω πως μένει τίποτα άλλο να σας πω. Μπορεί να είναι η μουσική, μπορεί να είναι αυτή η άλλη γλώσσα στην οποία δεν θα μπορέσω ποτέ να εισέλθω ολοκληρωτικά, μπορεί να είναι αυτοί οι άνθρωποι που μου μοιάζουν περισσότερο από όσο θα ήθελα, μπορεί στην τελική να είμαι και εγώ ο ίδιος που θέλω να μπορώ να νιώθω κάτι όταν βλέπω μια ταινία. Όπως και να έχει, ο Γουόνγκ Καρ Γουάι μπορεί να μοιάζει γλωσσοδέτης και άσκηση για δυνατούς λύτες – εκ πρώτης όψεως – αλλά στις ταινίες του δεν χωράνε δύσκολες λέξεις. Χωράει μοναχά ο έρωτας και ό,τι αυτός συνεπάγεται. Και με όσα χρώματα κι αν ντύσει αυτήν την τόσο κοινή αλήθεια, άλλα τόσα χρώματα θα χρησιμοποιήσει για να την ξεγυμνώσει.

Διαβάστε επίσης:

«Κάνε ό,τι θες, αρκεί να είναι πολύ» – 30 χρόνια από τον θάνατο της Μελίνας Μερκούρη