Συχνά προσδιορίζουμε τον εαυτό μας με βάση κάποιο σημαντικό μας επίτευγμα. Κάποιος μπορεί να βλέπει τον εαυτό του ως ένα στέλεχος κάποιας μεγάλης εταιρείας, απόφοιτο ενός μεγάλου πανεπιστημίου, επιχειρηματία. Αυτοί οι προσδιορισμοί μας εξυπηρετούν στο να δημιουργούμε την εικόνα που έχουμε για τον εαυτό μας και συχνά ενισχύουν την αυτοπεποίθηση και την αυτοεκτίμησή μας καθώς τους χρησιμοποιούμε ως υπενθυμίσεις των επιτευγμάτων μας.
Για κάποιο λόγο, το όνομά και το επώνυμό μας – ο εαυτός μας – , δε μας αρκούν για να ορίσουμε το ποιοι είμαστε και κολλάμε σε αυτό και μερικές άλλες ιδιότητες: “Μητέρα”, “πατέρας”, “αθλητής”, “διευθύντρια”. Ε, μία ακόμα ιδιότητα που συμπληρώνουμε στην ταυτότητά μας είναι και αυτή του “πρώην συζύγου”. Είχαμε κάποια σχέση, παντρευτήκαμε, η σχέση έκανε τον κύκλο της και για διάφορους λόγους αποφασίσαμε να χωρίσουμε. Μόνο που μερικές φορές, έχουμε ξεχάσει να χωρίσουμε.
Αυτοί που δεν χώρισαν
Ξεχνάμε να κόψουμε αυτόν τον ομφάλιο λώρο που δημιουργήσαμε κατά τη διάρκεια της σχέσης μας, με αποτέλεσμα να συνεχίζουμε τη ζωή μας φαινομενικά. Στην πραγματικότητα παραμένουμε δέσμιοι της εικόνας και της ταυτότητας που δημιουργήσαμε για τον εαυτό μας όσο ήμασταν στην προηγούμενη σχέση.
«Η γυναίκα μου», «ο άντρας μου» συνεχίζουμε να λέμε για χρόνια μετά το χωρισμό, ενώ μπορεί να έχουμε δημιουργήσει άλλες μακροχρόνιες σχέσεις. Αυτή η προσφώνηση ενσωματώνει μέσα της πολλές αξίες και αντιλήψεις, όπως αυτή της μονιμότητας του γάμου “με το στανιό” και της ιδιοκτησίας του άλλου ατόμου από εμάς, αλλά και εμάς από το άλλο άτομο.
Επιπλέον, λειτουργεί μειωτικά προς την οποιαδήποτε άλλη σχέση δημιουργούμε, η οποία μη έχοντας την αναγνώριση του γάμου, παίρνει μια ταπεινή θέση στο περιθώριο. Άλλες φορές μιλάμε για το παρελθόν μας σε πρώτο πληθυντικό πρόσωπο. Λέμε “κάναμε”, “πήγαμε” και αυτό γίνεται με έναν εμμονικό τρόπο, λες και εκείνο το διάστημα δεν υπήρχαμε ως άτομο παρά μόνο ως εξάρτημα μιας σχέσης.
Αυτό μπορεί να έχει και την ομορφιά του όσο η σχέση είναι υπαρκτή, όμως το να κουβαλάμε αυτή την αντίληψη και μετά το τέλος της σχέσης δημιουργεί ένα κενό στη ζωή μας. “Μεγάλωσα”, μετά “σπούδασα”, μετά ξαφνικά “ήμασταν μαζί” λες και ο εαυτός μου μπήκε σε κώμα και σταμάτησε να είναι μια ξεχωριστή προσωπικότητα. Και μετά έχουμε την απορία γιατί δυσκολευόμαστε να βρούμε τον εαυτό μας και να προχωρήσουμε τη ζωή μας! Μια προηγούμενη σχέση ή ένας προηγούμενος γάμος δεν είναι όπως η προσφώνηση “Υπουργός” ή “Πρόεδρος” που παραμένουν ακόμα και όταν ο εν λόγω πολιτικός έχει φύγει από το συγκεκριμένο αξίωμα. Είναι «πρώην σύζυγος» και εκεί τελειώνει.
Πως θα καταφέρεις να χωρίσεις
Χρειάζεται – και αξίζει τον κόπο – να αναγνωρίσουμε στον εαυτό μας την ανεξαρτησία μας και να κοιτάξουμε καλά πως στην ταυτότητά μας γράφει ένα όνομα, το δικό μας. Τα χαρακτηριστικά μας είναι το ύψος μας, το χρώμα των ματιών μας και μερικά άλλα, παγιωμένα χαρακτηριστικά. Σε καμία περίπτωση όμως δεν περιλαμβάνονται σε αυτά οι ιδιότητες “πρώην σύζυγος” ή “πρώην σύντροφος”.
Γιατί, λοιπόν, να το κάνεις αυτό στον εαυτό σου; Γιατί να επιμένεις να κουβαλάς μαζί σου ταμπέλες και να προσδιορίζεις τον εαυτό σου ως ένα μέρος σχέσης. Γιατί να αντιμετωπίζεις μια επόμενη σχέση σου ως κάτι λιγότερο από αυτό που μπορεί να είναι ή να εξελιχθεί;
Χρειάζεται να αντιληφθούμε πως είμαστε αυθύπαρκτοι, ανεξάρτητοι και πως το να προσδιορίζουμε τον εαυτό μας ως μέλος μια σχέσης είναι ένα ψέμα που δε μας συμφέρει να λέμε στον εαυτό μας. Μας μετατρέπει – στη δική μας αντίληψη, πουθενά αλλού – σε ετερόφωτες προσωπικότητες και ζωές που υπάρχουν μόνο ως έτερο ήμισυ μιας σχέσης, ενώ στην πραγματικότητα είμαστε ένα άτομο, ο εαυτός μας.
Για αυτό, όταν χωρίζουμε καλό είναι να μην ξεχάσουμε να χωρίσουμε.
Βαγγέλης Βερτόπουλος, Ψυχολόγος/ Αθλητικός Ψυχολόγος/ Coach, www.coaching-therapy.gr
