Όλοι γνωρίζουμε αυτό το στερεότυπο! Σίγουρα κάπου έχεις ακούσει: «Οι άντρες δεν κλαίνε», «Μην κάνεις σαν κορίτσι τώρα» ή «κάνεις σαν γκόμενα» (πως κάνουν δηλαδή αυτές;)… Η αντίληψη πως οι γυναίκες είμαστε πιο ευαίσθητες από τους άντρες είναι σχεδόν δεδομένη. Σας έχουμε νέα όμως: αυτή η αντίληψη είναι επιστημονικά αβάσιμη.
Αν μπεις για παράδειγμα σε ένα γήπεδο, θα δεις από φωνές και θυμό μέχρι κλάματα! Οι άντρες γίνονται πολύ συναισθηματικοί κι αυτό είναι οκ! Το πρόβλημα ξεκινάει όταν πάμε να κατηγοριοποιήσουμε το συναίσθημα ανάλογα με το φύλο. Δηλαδή, αν κάποιος αποκλίνει από το στερεότυπο που έχουμε στο μυαλό μας, αυτόματα αποκτά ένα χαρακτηριστικό που δεν συνάδει με το φύλο του. Μια γυναίκα δεν μπορεί να είναι αυστηρή στη δουλειά της κι ένας άντρας είναι περίεργο να κλαίει.
Είναι οι γυναίκες πιο συναισθηματικές;
Θα μπορούσαμε κάλλιστα να ξεκινήσουμε καταρρίπτοντας αυτόν τον μύθο μια για πάντα. Μια μελέτη που διεξήχθη το 2019 κατέληξε στο συμπέρασμα ότι υπήρχαν λίγα στοιχεία που να υποδηλώνουν ότι η γυναικεία βιολογία (διακυμάνσεις ορμονών) οδήγησε σε σημαντικές διακυμάνσεις στα συναισθήματα.
Εν ολίγοις, δεν υφίσταται βιολογική αιτία που να δικαιολογεί το ότι οι γυναίκες είναι πιο συναισθηματικές από τους άνδρες. Και ενώ έρευνες έχουν δείξει ότι οι άντρες είναι πιο βίαιοι από τις γυναίκες καθώς διαπράττουν περισσότερα βίαια εγκλήματα- η έρευνα δεν το επιβεβαιώνει. Μάλιστα παρατηρώντας τις ίδιες γυναίκες κατά τη διάρκεια της ημέρας είδαν πως εκνευρίστηκαν σχεδόν ίδιες φορές με τους άντρες.
Από που προέκυψε ότι οι γυναίκες είναι πιο ευαίσθητες;
Σε μια ερευνητική εργασία του 2009, οι νευροεπιστήμονες Lisa Feldman Barrett και Eliza Bliss-Moreau εντόπισαν ότι αρκετοί άνθρωποι πιστεύουν πως οι γυναίκες είναι πιο συναισθηματικές από τους άνδρες, επειδή «μεταχειρίζονται τη συναισθηματική συμπεριφορά των γυναικών ως ένδειξη συναισθηματικής φύσης, ενώ η συναισθηματική συμπεριφορά των ανδρών είναι απόδειξη ότι η κατάσταση δικαιολογεί μια τέτοια συμπεριφορά».
Με άλλα λόγια, αν μια γυναίκα τσακώνεται και υψώσει τη φωνή της, είναι λόγω της εγγενώς συναισθηματικής της φύσης. Αλλά, εάν ένας άνδρας εκδηλώσει την ίδια ακριβώς συμπεριφορά κατά τη διάρκεια της συζήτησης, η αντίδρασή του θεωρείται ευθέως ανάλογη με την κατάσταση και ως εκ τούτου δικαιολογημένη.
Η Amanda Montell, γλωσσολόγος και συγγραφέας του Cultish: The Language of Fanaticism, σημειώνει ότι «υπάρχουν πολύ περισσότερες προσβολές στην αγγλική γλώσσα που αναφέρονται στις γυναίκες και στα συναισθήματά τους με αρνητικό τρόπο από ό,τι για τους άνδρες. Θέλω να πω, πόσο συχνά ακούτε για έναν άντρα να περιγράφεται ως «υστερικός»; Σχεδόν ποτέ!»
Μπορεί να φαίνεται σαν μια διάκριση, αλλά όπως επισημαίνει η Amanda, «η γλώσσα έχει βαθιά επίδραση στον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τους άλλους και τον κόσμο, επομένως είναι λογικό ότι αν η γλώσσα μας είναι γεμάτη προσβολές σε σχέση με τις γυναίκες και τη θηλυκότητα, τότε σχεδόν οποιαδήποτε συμπεριφορά μιας γυναίκας κινδυνεύει να χαρακτηριστεί ως κλασική αρνητική συμπεριφορά του φύλου της.»
«Τ 1800, η λέξη υστερική περιέγραφε μια αποκλειστικά γυναικεία ψυχική ασθένεια που αφορούσε σε συναισθηματική αστάθεια χωρίς αιτία», εξηγεί η Amanda. Με άλλα λόγια, μια γυναίκα που εξέφραζε συναισθήματα που παρέκκλιναν από τις προσδοκίες του φύλου της, αντιμετωπιζόταν ως άρρωστη.
Ένας άλλος τρόπος με τον οποίο το λεξιλόγιο έχει χρησιμοποιηθεί για να περιθωριοποιήσει τις γυναίκες που τολμούν να εκδηλώσουν τα συναισθήματά τους, είναι να στερήσει το δικαίωμα στον θυμό. Σύμφωνα με την Amanda, «για τόσους πολλούς αιώνες, οι γυναίκες δεν είχαν το δικαίωμα να εκφράσουν όλο το φάσμα του θυμού τους με τον τρόπο που τον εκφράζουν οι άνδρες. Γίνεται αντιληπτό ως αντρικό συναίσθημα. Όταν μια γυναίκα όντως εκφράζει το θυμό της, θα την περιγράψουν ως “σκύλα”, “κακιά”, “τρελή” κτλ.»
Όλα τα στερεότυπα που έχουμε σχηματίσει για τον συναισθηματικό κόσμο των γυναικών δεν βασίζονται σε βιολογικές μελέτες αλλά σε κοινωνικές εμμονές για το πώς πρέπει να στέκεται, να υπάρχει και να φέρεται η γυναίκα μέσα στην κοινωνία. Είναι δηλαδή κοινωνικό δημιούργημα και όχι βιολογικό. Ότι παρέκκλινε από αυτό, αποδιδόταν σε κάποιο ψυχικό νόσημα. Ακόμα και σήμερα επιβιώνουν τέτοιες απόψεις. Και ο τρόπος αντίδρασης μας είναι μόνο ένας: να μη σταματάμε δευτερόλεπτο να διεκδικούμε πλήρη ισότητα.
Διαβάστε επίσης: Sharon Stone: Η γυναίκα που έζησε δύο φορές
