Κάθε μέρα, όλο και περισσότεροι ασθενείς αναζητούν ιατρική βοήθεια αφού περνούν πολλές μέρες μπροστά στις οθόνες των υπολογιστών. Τα πιο κοινά συμπτώματα περιλαμβάνουν ερεθισμό ή φαγούρα στα μάτια και αίσθηση ξηρότητας στην επιφάνεια του ματιού.
Αυτά είναι τα ενδεικτικά σημάδια της ξηροφθαλμίας, η οποία επηρεάζει το 5% έως 50% του παγκόσμιου πληθυσμού, ανάλογα με την ηλικία, το φύλο, την εθνικότητα και άλλους παράγοντες. Αυτή η κατάσταση μπορεί να προέρχεται από πολλαπλές αιτίες, αλλά ο τρόπος ζωής παίζει σημαντικό ρόλο. Η χρήση της οθόνης – και η υπερβολική χρήση – είναι ένας από τους κύριους παράγοντες.
Ανοιγοκλέινουμε λιγότερο τα μάτια μας όταν κοιτάμε υπολογιστές, τηλέφωνα και tablets και όταν το κάνουμε, το βλέμμα μας είναι συχνά ατελές, που σημαίνει ότι το μάτι δεν κλείνει τελείως. Οι οθόνες είναι επίσης μια πηγή προβαλλόμενου φωτός, το οποίο αυξάνει τη θερμοκρασία της επιφάνειας του ματιού και την εξάτμιση των δακρύων.
Το πείραμα για τα μάτια
Στο Πανεπιστήμιο του Σαντιάγο ντε Κομποστέλα, στην Ισπανία, πραγματοποιήσσαν μια μελέτη με φοιτητές που έλαβαν υβριδική διδασκαλία κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID: το 50% των μαθημάτων τους ήταν δια ζώσης και το 50% ήταν διαδικτυακά. Σύμφωνα με τα δεδομένα που συγκέντρωσαν, ο αυξημένος χρόνος οθόνης συνδέθηκε με πιο σοβαρά συμπτώματα ξηροφθαλμίας. Όσοι χρησιμοποιούσαν οθόνες για περισσότερο χρόνο εκτός μαθήματος (πάνω από 8 ώρες την ημέρα) εμφάνισαν πιο έντονα συμπτώματα.
Αν και η μείωση του χρόνου που μένουμε μπροστά από μια οθόνη είναι αδύνατη σε ορισμένες εργασίες, μπορούμε να μειώσουμε τον ερεθισμό και τα προβλήματα ακολουθώντας ορισμένες συστάσεις. Η βασική κατανόηση του ζητήματος μπορεί επίσης να μας βοηθήσει να προσέχουμε τα μάτια μας.
Δάκρυα και βλέφαρα
Η επιφάνεια του ματιού αποτελείται από τα βλέφαρα, το δακρυϊκό φιλμ (το υγρό επίχρισμα του ματιού), τον κερατοειδή και τον επιπεφυκότα. Η υγεία αυτών των ιστών συνδέεται με τη λειτουργία του ματιού. Εάν κάποιο από αυτά επηρεαστεί, μπορεί να οδηγήσει σε ερεθισμό στο μάτι.
Το δακρυϊκό φιλμ αποτελείται από δύο στρώματα. Το κάτω στρώμα αποτελείται από πρωτεΐνες και νερό και το πάνω από λάδι. Η στιβάδα του νερού είναι υπεύθυνη για την ενυδάτωση του ματιού, ενώ το λάδι το εμποδίζει να εξατμιστεί πολύ γρήγορα. Προβλήματα με οποιοδήποτε στρώμα μπορεί να προκαλέσουν ανισορροπίες, αποτρέποντας την ομοιόμορφη κατανομή τους και οδηγώντας σε ερεθισμό.
Τα βλέφαρα είναι αυτά που διατηρούν το δακρυϊκό φιλμ ομοιόμορφα κατανεμημένο, ενώ παρέχουν και προστασία. Το να αναβοσβήνει λιγότερο συχνά – το οποίο κάνουμε όταν κοιτάμε μια οθόνη – αποτρέπει τη σωστή κατανομή αυτού του στρώματος στην επιφάνεια του ματιού.
Πάσχετε από ξηροφθαλμία;
Συχνά δεν υπάρχει λόγος πανικού: το να υποφέρετε από ορισμένα συμπτώματα ξηροφθαλμίας δεν σημαίνει απαραίτητα ότι έχετε ξηροφθαλμία. Ο οδηγός που δημοσιεύτηκε από την Tear Film & Ocular Surface Society καθιστά πολύ σαφές ότι, εκτός από τα αναφερόμενα συμπτώματα, οι ασθενείς πρέπει επίσης να παρουσιάζουν σημάδια βλάβης στην επιφάνεια του ματιού. Ένας ιατρός θα καθορίσει εάν υπάρχει αυτή η βλάβη και ποια περαιτέρω μέτρα πρέπει να ληφθούν.
Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένα σημάδια που πρέπει να προσέξετε. Αυτά περιλαμβάνουν μια αίσθηση ξηρότητας, κνησμού, καψίματος, ερεθισμού ή δακρύρροιας στα μάτια. Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι το πιο κοινό σύμπτωμα μετά από παρατεταμένη χρήση οθόνης είναι ο ερεθισμός.
Πώς να μειώσετε τον ερεθισμό και να αποφύγετε την ξηροφθαλμία
Λαμβάνοντας προφυλάξεις, μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι οι οθόνες λειτουργούν για εμάς και όχι εναντίον μας.
Ύψος οθόνης: Είναι πάντα καλύτερο να κρατάτε τις οθόνες κάτω από το ύψος των ματιών. Με αυτόν τον τρόπο τα βλέφαρα δεν χρειάζεται να ανοίγουν τόσο πολύ, που σημαίνει ότι λιγότερο από την επιφάνεια του ματιού εκτίθεται για παρατεταμένες περιόδους.
Θέση οθόνης και φωτισμός: Θα πρέπει να αποφεύγετε να αντανακλάται το φως από τις οθόνες, είτε από λάμπα είτε από παράθυρο πίσω από το σημείο που κάθεστε. Το υπερβολικό φως μάς αναγκάζει να συγκεντρωνόμαστε πιο δυνατά και επομένως να αναβοσβήνουμε λιγότερο. Αυτό μπορεί να λυθεί χρησιμοποιώντας αντιανακλαστικά φίλτρα.
Περίοδοι ανάπαυσης: Η ξεκούραση είναι ο καλύτερος φίλος των ματιών σας. Ένας κοινός εμπειρικός κανόνας είναι ο κανόνας 20-20-20. Για κάθε 20 λεπτά εργασίας, κοιτάξτε κάτι 20 πόδια μακριά (περίπου 6 μέτρα), για 20 δευτερόλεπτα.
Περιβαλλοντικές συνθήκες: Η χαμηλή υγρασία, οι υψηλές θερμοκρασίες, τα ρεύματα αέρα από τα ανοιχτά παράθυρα ή τα κλιματιστικά, ο καπνός του τσιγάρου και το υπερβολικό αποσμητικό χώρου μπορούν όλα να είναι επιβλαβή για την υγεία των ματιών.
Ενυδάτωση ματιών: Οι οφθαλμικές σταγόνες μπορεί να είναι η καλύτερη επιλογή σε ιδιαίτερα έντονες ημέρες. Αποφύγετε τα αλατούχα διαλύματα, καθώς η σύνθεσή τους δεν είναι ίδια με το δακρυϊκό φιλμ. Τους λείπουν τα έλαια και οι πρωτεΐνες και θα μπορούσαν να αποσταθεροποιήσουν αυτό το στρώμα. Η καλύτερη επιλογή είναι τα τεχνητά δάκρυα μιας δόσης, τα οποία δεν περιέχουν συντηρητικά και δεν βλάπτουν το μάτι.
Η έντονη, πλεόν, παρουσία των οθονών στην κοινωνία μας σημαίνει ότι τα συμπτώματα της ξηροφθαλμίας είναι συνηθισμένα. Ωστόσο, εάν αντιμετωπίσουμε αυτό το ζήτημα κάνοντας τα σωστά βήματα, δεν χρειάζεται να επηρεάσει την ποιότητα της ζωής μας.
*Photo Credits: Vadym Plusiuk/ IStock
Διαβάστε επίσης:
Σύνδρομο Turner: Τι είναι και γιατί επηρεάζει μόνο τις γυναίκες
