Όλοι χρειαζόμαστε λίγη βοήθεια για να ξεκουραστούμε και να κοιμηθούμε πότε πότε και μερικές φορές αυτό μπορεί να σημαίνει μη συνταγογραφούμενα ή και συνταγογραφούμενα βοηθήματα ύπνου. Ενώ αυτά μπορεί να είναι αποτελεσματικά για άτομα με διαγνωσμένα προβλήματα ύπνου όπως η αϋπνία, δεν είναι ακίνδυνα. Δες τι βρήκε μια πρόσφατη μελέτη για τη σχέση μεταξύ της χρήσης αυτών των φαρμάκων και της γνωστικής έκπτωσης και της άνοιας.
Βοηθήματα ύπνου και υγεία του εγκεφάλου.
Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο Sleep Medicine το 2021, ανέλυσε δεδομένα από περισσότερους από 6.000 συμμετέχοντες άνω των 65 ετών σε διάστημα οκτώ ετών. Οι ερευνητές αναζήτησαν διαφορές στη μακροπρόθεσμη υγεία των συμμετεχόντων που χρησιμοποιούσαν φάρμακα ύπνου, συμπεριλαμβανομένων τόσο των συνταγογραφούμενων φαρμάκων (όπως το Ativan και το Ambien) όσο και εκείνων που χορηγούνται χωρίς ιατρική συνταγή (όπως το Advil PM ή το Benadryl).
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι περίπου το 15% των συμμετεχόντων στη μελέτη χρησιμοποιούσαν φάρμακα ύπνου συστηματικά και όσοι τα χρησιμοποιούσαν «τις περισσότερες νύχτες» ή «κάθε βράδυ» είχαν 30% περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν άνοια κατά την περίοδο της μελέτης. Οι συγγραφείς υπολόγισαν και διαφορές στην ηλικία, το φύλο, την οικογενειακή κατάσταση, την εκπαίδευση ή άλλες χρόνιες παθήσεις που μπορεί να έχουν επηρεάσει τον κίνδυνο άνοιας.
Αυτό είναι ανησυχητικό λαμβάνοντας υπόψη τον αριθμό των ανθρώπων που βασίζονται σε φάρμακα ύπνου για να ξεκουραστούν καλά τη νύχτα. Περισσότεροι από 70 εκατομμύρια Αμερικανοί έχουν διαταραχή ύπνου και μια έρευνα για τις Ιατρικές Δαπάνες έδειξε ότι ο αριθμός των ενηλίκων στις ΗΠΑ που χρησιμοποιούν συνταγογραφούμενα φάρμακα ύπνου αυξήθηκε κατά 67% (από 8,1 εκατομμύρια σε 13,5 εκατομμύρια) μεταξύ 1996 και 2013.
Γιατί αυτά τα φάρμακα επηρεάζουν τον κίνδυνο άνοιας;
Οι συγγραφείς της μελέτης περιέγραψαν μερικούς μηχανισμούς που οδηγούν στη σύνδεση μεταξύ των βοηθημάτων ύπνου και της γνωστικής έκπτωσης. Πρώτον, εμφανίζεται μεγαλύτερη απομάκρυνση των κυτταρικών αποβλήτων κατά τη διάρκεια του ύπνου από ό,τι κατά τις ώρες της εγρήγορσης, πράγμα που σημαίνει ότι τυχόν διαταραχές στον ύπνο ή στην ποιότητα μπορεί να οδηγήσουν σε συσσώρευση νευροτοξικών αποβλήτων. Και ενώ τα βοηθήματα ύπνου μπορεί να βοηθήσουν τους ανθρώπους να αποκοιμηθούν πιο γρήγορα, δεν διασφαλίζουν απαραίτητα καλύτερη ποιότητα ύπνου. Ορισμένα φάρμακα μπορούν επίσης να διαταράξουν την αρχιτεκτονική του ύπνου σου, δηλαδή τη σειρά των λειτουργιών που λαμβάνουν χώρα στον κανονικό, υγιή ύπνο.
Αυτή η μελέτη έχει ορισμένους περιορισμούς. Δεν εξηγεί πλήρως και λεπτομερώς τη σύνδεση και αφήνει αρκετά ανοιχτά ερωτήματα σχετικά με τον μηχανισμό δράσης πίσω από αυτήν. Οι συγγραφείς επισημαίνουν ότι είναι επίσης πιθανό η αϋπνία να είναι ένα πολύ πρώιμο σύμπτωμα άνοιας που βιώνει ένα άτομο πολύ πριν οι γιατροί μπορέσουν να ανιχνεύσουν και να διαγνώσουν την έναρξη του συνδρόμου, κάτι που θα εξηγούσε τη σχέση.
Εναλλακτικές λύσεις στη φαρμακευτική αγωγή.
Όποιος κι αν είναι ο λόγος για τη σύνδεση, οι συγγραφείς εξηγούν ότι αξίζει τον κόπο να διερευνηθούν εναλλακτικές συμπεριφορικές λύσεις για τη βελτίωση του ύπνου, όπως η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία και η τακτική άσκηση.
Αξίζει να σημειωθεί ότι δεν έχουν όλα τα βοηθήματα ύπνου αρνητική επίδραση στον εγκέφαλο. Οι μη ορμονικές, πιο φυσικές επιλογές μπορούν να βελτιώσουν την ποιότητα του ύπνου χωρίς παρενέργειες. Για παράδειγμα, μελέτες έχουν δείξει ότι το γλυκινικό μαγνήσιο, το οποίο συνδυάζει το μαγνήσιο και το αμινοξύ γλυκίνη, μπορεί να βελτιώσει την ποιότητα του ύπνου και την αποτελεσματικότητα του. Άλλα συστατικά που δείχνουν δυνατότητες για την προώθηση του ύπνου και της χαλάρωσης είναι η βαλεριάνα, ο λυκίσκος, το βύσσινο και η λεβάντα. Όπως πάντα, βέβαια, καλό είναι να συμβουλευτείς έναν γιατρό πριν προχωρήσεις σε κάποια φαρμακευτική αγωγή ή άλλο βοήθημα.
Photos: istockphoto.com
Διάβασε επίσης: Πως μπορείς να ανακουφίσεις τον πονόλαιμο με τη σωστή διατροφή.
