Έχεις ακούσει να λένε ότι παλιότερα που δεν είχαμε κινητά θυμόμασταν πραγματικά τα πάντα: γενέθλια, γιορτές, σταθερά τηλέφωνα και σοβαρές επετείους. Σήμερα που η τεχνολογική εξέλιξη έχει έρθει να πάρει τη θέση του παλιού μας filofax, δεν θυμόμαστε πραγματικά τίποτα! Οριακά ένα σταθερό τηλέφωνο, άντε και δυο γενέθλια.
Αν λοιπόν κι εσύ δεν μπορεί να θυμηθείς ούτε το τηλέφωνο του αγαπημένου σου, τότε μάλλον σύμφωνα με τους ειδικούς πάσχεις από ψηφιακή αμνησία.
Τι είναι αυτή η ψηφιακή αμνησία;
Σύμφωνα με έρευνες που πραγματοποίησαν μελετητές του Εργαστηρίου Kaspersky στις ΗΠΑ, πολλοί άνθρωποι δεν γνωρίζουν καν το νούμερο του τηλεφώνου του συντρόφου ή των παιδιών τους και βασίζονται αποκλειστικά στις φορητές συσκευές που έχουν μαζί τους.
Το πρόβλημα αυτό, που ονομάζεται «ψηφιακή αμνησία», είναι αποτέλεσμα της προσαρμογής του εγκεφάλου μας σε μια εποχή όπου το τηλέφωνο και το διαδίκτυο είναι πάντα διαθέσιμα, αναφέρουν οι ερευνητές.
Πάνω από το 90% των Αμερικανών παραδέχεται την εξάρτησή του από το διαδίκτυο και τις κινητές συσκευές ως εργαλεία υπενθύμισης και «επέκτασης» του εγκεφάλου τους.
Σύμφωνα με την έρευνα του εργαστηρίου Kaspersky Lab, το πρόβλημα της «ψηφιακής αμνησίας» ορίζεται ως εξής: η εμπειρία του να ξεχνά κανείς πληροφορίες, τις οποίες εμπιστεύεται για αποθήκευση σε μια ψηφιακή συσκευή, η οποία «θυμάται» γι’ αυτόν.
«Οι συνδεδεμένες συσκευές εμπλουτίζουν τις ζωές μας καθημερινά, όπως έχουν προκαλέσει και την επικράτηση της Ψηφιακής Αμνησίας» ανέφερε ο διευθυντής του εργαστηρίου Kaspersky Lab North America, Chris Doggett. «Ως καταναλωτές, είναι σημαντικό για όλους μας να κατανοήσουμε τις μακροχρόνιες επιπτώσεις αυτής της επίδρασης και γιατί ενισχύει την ανάγκη μας για προστασία των πολύτιμων πληροφοριών και αναμνήσεών μας».
Στην έρευνα συμμετείχαν άτομα ηλικίας 16 ετών και άνω στις ΗΠΑ. Οι επιστήμονες βρήκαν ότι οι επιδράσεις της ψηφιακής αμνησίας εντοπίζονται σε όλες τις ηλικιακές ομάδες, τόσο στους άντρες όσο και στις γυναίκες.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, οι ραγδαίες εξελίξεις στον τομέα της τεχνολογίας, με τα smartphones και το Διαδίκτυο να είναι διαρκώς διαθέσιμα να υποκλιθούν στις απαιτήσεις και στις αναζητήσεις των χρηστών, έχουν οδηγήσει σε μια γενιά ατόμων που αδυνατούν να συγκρατούν πληροφορίες, όπως π.χ. αριθμούς.
Ακολούθησε έρευνα σε Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Ισπανία και Ολλανδία, που έδειξε ότι το ⅓ των συμμετεχόντων θεωρούσε τις ψηφιακές συσκευές επέκταση του εγκεφάλου τους. Οι μισοί χρησιμοποιούσαν κάποια εφαρμογή για σημειώσεις, το ⅓ έστελνε email ή μηνύματα στον εαυτό του, ή χρησιμοποιούσε ηλεκτρονικό ημερολόγιο, και μόνο το ⅕ βασιζόταν στη μνήμη του.
Αντίστοιχα ήταν και τα συμπεράσματα έρευνας από μια άλλη εταιρεία λογισμικού, την Panda. Σε δείγμα 3.000 Αμερικανών, το 82% των γονέων δεν ήταν σε θέση να θυμηθούν τον αριθμό τηλεφώνου των παιδιών τους σε περίπτωση ανάγκης. Σχεδόν τα ⅔ δεν μπορούσαν να καλέσουν τους γονείς τους από μνήμης. Και το 59% των ζευγαριών είχαν ένα λόγο να τσακωθούν, αφού ο ένας σύντροφος δεν θυμόταν το τηλέφωνο του άλλου.
Τι προκαλεί η ψηφιακή αμνησία
Χάνουμε τον δρόμο μας
«Προχωρήστε ευθεία», «Στα 600 μέτρα στρίψτε δεξιά». Πλέον δεν πάμε πουθενά χωρίς GPS. Η πρώτη κίνηση που κάνουμε μόλις μπούμε στο αυτοκίνητο, πριν καν φορέσουμε τη ζώνη ασφαλείας και ξεκινήσουμε, είναι να περάσουμε στον πλοηγό τον προορισμό μου. Το καλό με το GPS είναι ότι σπάνια χάνεσαι. Το κακό είναι πώς, αν χαθείς, δύσκολα προσανατολίζεσαι.
Γιατί; Γιατί η διαρκής χρήση συσκευών πλοήγησης ή ανάλογων εφαρμογών φαίνεται να «αδρανοποιεί» τον ιππόκαμπο (το τμήμα του εγκεφάλου που εμπλέκεται στη μνήμη και την πλοήγηση) και τον προμετωπιαίο φλοιό (εμπλέκεται στον σχεδιασμό και τη λήψη αποφάσεων), απαντούν ερευνητές από το University College London.
Η τακτική χρήση GPS επιδρά αρνητικά στη χωρική μας μνήμη, διαπιστώνει και έκθεση του 2020 στο Nature. Όσο μεγαλύτερη είναι η χρήση του, τόσο αυξάνεται η αρνητική επίδραση. Αντίθετα, η χρήση συμβατικών βοηθημάτων πλοήγησης, όπως οι χάρτες, που απαιτούν έναν βαθμό εμπλοκής, είναι σημαντικός παράγοντας χωρικής μάθησης.
Δεν κατανοούμε έννοιες
Στο επαγγελματικό περιβάλλον, η συνεργασία ψηφιακών εφαρμογών και ανθρώπινου μυαλού φαίνεται να αποδίδει καλύτερα. Εστιάζοντας σε επαγγελματίες, οι ερευνητές της Kaspersky Lab βρήκαν μεταξύ άλλων ότι το 46% θεωρούσε πως η δημιουργικότητά του θα επηρεαζόταν αρνητικά, αν χρειαζόταν να θυμάται πολλές λεπτομέρειες. Το 63% δήλωσε ότι μερικές από τις καλύτερες ιδέες του προήλθαν έπειτα από την ανακάλυψη πληροφοριών που είχε αποθηκεύσει σε μια συσκευή και τις είχε ξεχάσει.
Από την άλλη, η αποθήκευση πληροφοριών είχε ως αποτέλεσμα να παραμελούν στοιχεία απαραίτητα για την κατανόησή τους, όπως οι μη λεκτικές συμπεριφορές. Για παράδειγμα, η πληκτρολόγηση σημειώσεων κατά τη διάρκεια μιας συνάντησης δεν τους επέτρεπε να αφομοιώσουν όσα λέγονταν.
Πως θα γλιτώσεις από την ψηφιακή αμνησία
Το πιο σημαντικό βήμα είναι να αναγνωρίσεις ότι υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα να ξεχάσεις πληροφορίες που είναι άμεσα διαθέσιμες στο διαδίκτυο. Στη συνέχεια, εστίασε στο να εντοπίσεις καταστάσεις στις οποίες δεν πρέπει να εξαρτάσαι από τις έξυπνες συσκευές σου. Και ξεκίνα να απομνημονεύεις πληροφορίες. Πως θα καταφέρεις να συγκρατείς πληροφορίες:
- Κάνε παύση και σκέψου
Μην πιάσεις αμέσως το τηλέφωνό σου και ξεκινήσεις να googlάρεις πληροφορίες. Προσπάθησε να ανασύρεις ότι ήδη γνωρίζεις. Ο εγκέφαλός μας είναι μια εξαιρετικά ισχυρή συσκευή αποθήκευσης, επομένως θα πρέπει να επωφελούμαστε από αυτό και να κάνουμε συνήθεια να ασκούμε τους μυς της μνήμης.
- Απλοποίησε την ψηφιακή σου ζωή
Σβήσε τις εφαρμογές που δεν χρησιμοποιείς, κατάργησε την εγγραφή από notification και newsletters που δεν σ’ ενδιαφέρουν και άρχισε να χρησιμοποιείς μόνο ότι είναι απολύτως απαραίτητο. - Άσκησε τη μνήμη σου
Άρχισε να ανακαλείς πληροφορίες που χρειάζεσαι συχνά. Θα βοηθήσει στη βελτίωση της συνολικής γνωστικής σου απόδοσης. - Ασκήσου στο mindfulness
Για να θυμάσαι, θα πρέπει να αρχίσεις να κάνεις τα πράγματα με ενσυνειδητότητα και όχι μηχανικά. Δοκίμασε το για λίγο και θα δεις πόσο αποτελεσματική είναι.
Διάβασε ακόμη: 5 τρόποι να αλλάξεις το mindset σου- από σήμερα κιόλας
