Ξυπνάμε μια μέρα ξαφνικά την προηγούμενη εβδομάδα και μαθαίνουμε για τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Κατακλυσμός από συναισθήματα… Για όλους….
Ο πόλεμος από μόνος του ως γεγονός είναι το τραγικότερο που μπορεί να συμβεί μεταξύ χωρών. Η απώλεια και η απειλή είναι άρρηκτα συνδυασμένα με την έννοια του πολέμου.
Αυτός ο πόλεμος έχει κάτι ακόμα. Συμβαίνει σε μια πολύ ευάλωτη στιγμή για την ανθρωπότητα. Δεν έχουμε ακόμα ξεμπερδέψει με την απειλή του κορωνοϊού, τη φθορά, τις απώλειες και τις αλλαγές της ζωής μας από την παγκόσμια υγειονομική κρίση και έρχεται ένας πόλεμος τόσο κοντά μας να μας ταράξει ακόμη περισσότερο το αίσθημα της ασφάλειας μας.
Fight or flight;
Ο άνθρωπος από την στιγμή που γεννιέται έχει ανάγκη να νιώθει ασφαλής. Όταν παρουσιάζεται μια απειλή μπροστά του, ενεργοποιείται το σύστημα συναγερμού πάλης ή φυγής (fight or flight or freeze response), εκκρίνει αδρεναλίνη και κορτιζόλη, απαραίτητες για την κινητοποίηση του ώστε να σωθεί από την απειλή που έχει μπροστά του. Όταν όμως το νευρικό μας σύστημα είναι σε μια μόνιμη κατάσταση fight or flight, που τα τελευταία χρόνια αυτό ακριβώς μας συμβαίνει, τότε το νευρικό μας σύστημα υπολειτουργεί, δεν είμαστε ικανοί να παίρνουμε λογικές αποφάσεις, είμαστε ευερέθιστοι και μπορεί να έχουμε διαταραχές ύπνου, στην διατροφή μας ακόμα και προβλήματα υγείας.
Έπειτα λοιπόν από δύο χρόνια συχνής επαγρύπνησης από την απειλή του covid, έρχεται μια ακόμα απειλή να αποσταθεροποιήσει το ήδη εξαιρετικά ευαίσθητο νευρικό μας σύστημα, αυτή ενός πολέμου.
Ζούμε ένα συλλογικό πένθος λοιπόν, όπου βιώνουμε μεγάλη γκάμα συναισθημάτων:
Θυμό, για την απειλή και την απώλεια των ανθρώπινων ζωών
Φόβο, για το τι μέλι γενέσθαι
Πόνο, για όλους αυτούς που υποφέρουν
Απόγνωση, που ακόμα δεν έχουμε καταλάβει ότι από έναν πόλεμο δεν υπάρχουν νικητές παρά μόνο θύματα εκατέρωθεν
Ενοχή. Ενοχή για την αδυναμία μας να κάνουμε κάτι βλέποντας μπροστά στις οθόνες να εκτυλίσσονται ανθρώπινα δράματα, αλλά και ενοχή από αυτούς που σώθηκαν και άφησαν πίσω τους δικούς τους. Ή που εμείς ζούμε στην ασφάλεια μας και διασκεδάζουμε ενώ, λίγο πιο μακριά μας υπάρχουν άνθρωποι που έχουν ήδη χάσει τα πάντα.
Το πένθος είναι μια ενεργητική διαδικασία και δυστυχώς ο πόνος είναι το μέσον που μας οδηγεί στην αλλαγή. Όπερ σημαίνει ότι είναι σημαντικό να επιτρέψω στο εαυτό μου να νιώσει όλα ή κάποια ή και όποιο άλλο συναίσθημα μου γεννιέται εμένα από μια τέτοια τραγωδία.
Όπως λέει το γνωμικό, healing happens by feeling.
Επομένως προσπάθησε αυτές τις δύσκολες στιγμές:
- Να αναγνωρίσεις τα συναισθήματα σου
- Να επιτρέψεις στον εαυτό σου να τα εκφράσεις, όσο άβολα και αν πιστεύεις ότι είναι
- Αν σε βοηθάει, να γράψεις τους φόβους σου και να τους συζητήσεις με κάποιον δικό σου που εμπιστεύεσαι (όχι για να σου δώσει λύση, απλά για να ακουστείς)
- Να κάνεις κάτι που σε ηρεμεί, βγες έξω, βάλε κίνηση στην ημέρα σου, ζωγράφισε, άκου μουσική, αγκάλιασε κάποιον που αγαπάς, γενικά κάνε οτιδήποτε συνειδητά το έχεις συνδυάσει με την έννοια της παρηγοριάς.
- Να κλείσεις τις ειδήσεις όλη την ημέρα, ενημερώσου, αλλά μην βομβαρδίζεσαι
- Να πάρεις ενεργό ρόλο στην κατάσταση, ψάξε τρόπους με τους οποίους μπορείς να βοηθήσεις σε αυτή την ανθρωπιστική κρίση, δεν χρειάζεται να είναι κάτι μεγάλο, αρκεί να κάνεις κάτι.
Και να θυμάσαι ότι σε κάθε είδηση απώλειας , ενεργοποιούνται πολλές φορές τραύματα από απώλειες δικές μας που έχουμε ζήσει στο παρελθόν και ίσως δεν επεξεργαστήκαμε. Ίσως να φέρνει στην επιφάνεια οικογενειακές απώλειες… Εάν καταλάβεις κάτι τέτοιο, μην διστάσεις να ζητήσεις βοήθεια και στήριξη από κάποιον ειδικό
Να είσαι καλά
Έττυ Βαρούχ, Ψυχοθεραπεύτρια- σύμβουλος ψυχικής υγείας, μέλος του American Psychological Association
