Μήπως φοβάστε τις πτήσεις περισσότερο από το φυσιολογικό; Νομίζετε ότι το αεροπλάνο θα πέσει από στιγμή σε στιγμή και το στομάχι σας δένεται κόμπος; Το άγχος κατά τη διάρκεια της πτήσης είναι φυσιολογικό, αλλά αν ο φόβος σας για το αεροπλάνο σας κρατά μόνιμα ριζωμένους στο έδαφος, ίσως είναι καιρός να αναζητήσετε επαγγελματική βοήθεια.
Ευτυχώς, οι ψυχολόγοι λένε ότι υπάρχουν αποδεδειγμένες μέθοδοι θεραπείας, που βοηθούν τα άτομα με αεροφοβία να ξεπεράσουν τους φόβους τους. Εάν πιστεύετε ότι μπορεί να έχετε αεροφοβία ή γνωρίζετε κάποιο αγαπημένο σας πρόσωπο που έχει, συνεχίστε να διαβάζετε για να μάθετε περισσότερα.
Τι είναι η αεροφοβία;
Η αεροφοβία είναι ο φόβος της πτήσης. Η αεροφοβία εμπίπτει στην ευρύτερη ομπρέλα των αγχώδων διαταραχών και ταξινομείται ως ειδική φοβία, καθώς περιλαμβάνει έναν ξεχωριστό φόβο για τα αεροπορικά ταξίδια. Αυτό περιλαμβάνει όλα τα μέσα που ταξιδεύουν στον αέρα όπως ελικόπτερα, αερόστατα, αεροπλάνα κ.α.
Τα συμπτώματα της αεροφοβίας μπορεί να διαφέρουν από άτομο σε άτομο και συνήθως επηρεάζονται από τις προηγούμενες εμπειρίες του ατόμου με τις πτήσεις. Ωστόσο, ορισμένα κοινά ψυχολογικά και σωματικά συμπτώματα που συχνά σχετίζονται με την αεροφοβία περιγράφονται παρακάτω. Τα ψυχολογικά συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Αυξημένο άγχος για τις πτήσεις με αεροπλάνα
- Αποφυγή αεροπορικών ταξιδιών
- Ανησυχία για τις επόμενες πτήσεις
- Δυσκολία συγκέντρωσης ή χαλάρωσης κατά τη διάρκεια των πτήσεων
- Εμμονή με την πιθανότητα συντριβής αεροπλάνου
Εκτός από αυτά τα συμπτώματα, οι περισσότερες φοβίες μοιάζουν πολύ με τα συμπτώματα του άγχους, επειδή είναι, στην πραγματικότητα, μια αγχώδης διαταραχή. Για το σκοπό αυτό, ορισμένα σωματικά συμπτώματα της αεροφοβίας μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Αυξημένος καρδιακός ρυθμός ή αίσθημα παλμών
- Ιδρώτας
- Τρέμουλο
- Ναυτία ή δυσφορία στο στομάχι
Ποιες είναι οι αιτίες της αεροφοβίας;
Η αεροφοβία μπορεί να προέρχεται από τραύματα του παρελθόντος σχετικά με τα αεροπορικά ταξίδια, αλλά μπορεί επίσης να οφείλεται σε άλλους παράγοντες. Σύμφωνα με τον κλινικό ψυχολόγο Kevin Chapman, PhD, ιδρυτή του Kentucky Center for Anxiety and Related Disorders, όλες οι φοβίες (συμπεριλαμβανομένης της φοβίας για τον θάνατο) συνήθως προέρχονται από τρεις κύριες οδούς.
Το πρώτο μονοπάτι είναι η μάθηση με παρατήρηση ή η μοντελοποίηση μιας συμπεριφοράς στην οποία είχαμε εκτεθεί στην παιδική ηλικία. Η έρευνα δείχνει ότι πολλοί φόβοι μας διδάσκονται σε νεαρή ηλικία. Αντί να μάθουμε να φοβόμαστε ορισμένους κινδύνους μέσω της εμπειρίας (όπως το τσίμπημα από μέλισσα), συχνά μαθαίνουμε γι ‘αυτούς διαμορφώνοντας τις συμπεριφορές, που επιδεικνύουν οι γονείς μας. Για τους αεροφοβικούς ανθρώπους, αυτό θα μπορούσε να μοιάζει σαν ένα παιδί, να παρατηρεί έναν γονέα, που ήταν υπερβολικά καχύποπτος ή φοβόταν να πετάξει με αεροπλάνα.
Το δεύτερο μονοπάτι, το τραύμα, είναι αυτό με το οποίο ίσως σας είναι πιο οικείο, λέει ο Δρ Chapman. Με αυτό το μονοπάτι, ο φόβος της πτήσης αναπτύσσεται αφού ζήσετε μια ή πολλές αρνητικές εμπειρίες με πτήσεις. Αυτή η εμπειρία θα μπορούσε να είναι μια ιδιαίτερα βίαιη ή ταραχώδης πτήση, ή ακόμα και κάτι τόσο σοβαρό όπως ένα αεροπορικό ατύχημα.
Το τρίτο και τελικό μονοπάτι για την ανάπτυξη φοβιών είναι μέσω της μετάδοσης πληροφοριών. Αυτό συμβαίνει όταν κάποιος μαθαίνει για την απειλή κινδύνου της πτήσης. Αυτό θα μπορούσε να μοιάζει με την παρακολούθηση ειδήσεων από ένα αεροπορικό δυστύχημα, την παρακολούθηση μιας τρομακτικής ταινίας για ένα αεροπορικό δυστύχημα ή την ανάγνωση της ιστορίας κάποιου, που επέζησε από ένα αεροπορικό ατύχημα.
Όσο για το ποιος είναι πιο πιθανό να διαγνωστεί με φόβο να πετάξει, η έρευνα δείχνει ότι οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να διαγνωστούν με τη συγκεκριμένη φοβία σε σχέση με τους άνδρες.
Η επιστήμη υποστηρίζει ότι τα άτομα που έχουν κάποιον στο οικογενειακό τους περιβάλλον, που έχει διαγνωστεί με φοβία, είναι πιθανό να διαγνωστούν και εκείνα στην πορεία της ζωής τους.
Αεροφοβία VS άγχος πτήσης
Η αεροφοβία και το άγχος πτήσης μπορεί να ακούγονται σαν ένα και το αυτό, αλλά είναι δύο διαφορετικά πράγματα. Το να αισθάνεστε νευρικά ή άβολα πριν πετάξετε είναι απολύτως φυσιολογικό. Εκτός και αν ταξιδεύετε συχνά για δουλειά ή αναψυχή. Ωστόσο, οι περισσότεροι άνθρωποι δεν ταξιδεύουν με αεροπλάνα πολύ συχνά: Ο μέσος Αμερικανός επιβάτης αναμένεται να κάνει μόνο 208 πτήσεις σε όλη τη διάρκεια της ζωής του, δηλαδή περίπου δύο έως τρεις πτήσεις το χρόνο.
Η έρευνα δείχνει ότι περίπου το 40 τοις εκατό όλων των ενηλίκων έχουν βιώσει κάποια μορφή άγχους για το αεροπλάνο, όμως ο πραγματικός αριθμός των ατόμων, που έχουν διαγνωστεί με αεροφοβία είναι πολύ μικρότερος στο 2,5 τοις εκατό. Για να διαγνωστεί κανείς με αεροφοβία τα συμπτώματα πρέπει να είναι τέτοια ώστε να έχουν φτάσει στο επίπεδο να επηρεάζουν σημαντικά τη ζωή του και αυτά τα συμπτώματα πρέπει να επιμείνουν για έξι μήνες ή περισσότερο.
Η κύρια διαχωριστική γραμμή μεταξύ αεροφοβίας και άγχους πτήσης είναι ότι η αεροφοβία συνήθως εμποδίζει τον πάσχοντα να συμμετάσχει σε αεροπορικά ταξίδια. Τα άτομα με αεροφοβία μπορεί να φοβούνται τόσο πολύ να πετάξουν, που δεν επιχειρούν ποτέ να πάρουν το αεροπλάνο. Ο φόβος τους να πετάξουν μπορεί να είναι τόσο βαθύς που θα μπορούσε ακόμη και να είναι δύσκολο για αυτούς, να παρακολουθούν αεροπλάνα ή άλλους ανθρώπους να πετούν σε ταινίες.
Το άγχος πτήσης, από την άλλη πλευρά, δεν είναι μια πραγματική ιατρική διάγνωση και είναι πολύ πιο γενικευμένο. Τα άτομα με άγχος πτήσης είναι συχνά σε θέση να καταπνίξουν τα συναισθήματά τους για να επιβιβαστούν σε μια πτήση. Οι αεροφοβικοί άνθρωποι, από την άλλη πλευρά, συνήθως δεν μπορούν να ξεπεράσουν τον φόβο τους και να πετάξουν με αεροπλάνο.
Πώς μπορώ να ξεπεράσω το άγχος των πτήσεων;
Μπορεί να αισθάνεστε ότι είναι καλό μην σκέφτεστε τίποτα γύρω από την πτήση σας πριν από ένα μεγάλο ταξίδι, ωστόσο το να το αναλύσετε μπορεί να σας βοηθήσει να ξεπεράσετε σταδιακά τον φόβο σας για αυτό.
Προτείνεται να κάνετε αργά βήματα: Δοκιμάστε να διαβάσετε πρώτα τη λέξη «πετάω σε αεροπλάνο», να παίρνετε αργές, μετρημένες αναπνοές και να διατηρείτε μια χαλαρή στάση. Μόλις το καταφέρετε χωρίς να αισθάνεστε άγχος, κοιτάξτε μια φωτογραφία ενός ατόμου σε θέση αεροπλάνου ενώ προσπαθείτε να παραμείνετε χαλαροί και, στη συνέχεια, παρακολουθήστε βίντεο με ένα αεροπλάνο που απογειώνεται ή άτομα που μιλούν σε ένα αεροπλάνο.
Ο στόχος είναι να χαλαρώσετε το σώμα, να αναπνεύσετε βαθιά, να χαλαρώσετε τους μύες και να εγκλιματιστείτε αργά και αν δεν είστε έτοιμοι, επιστρέψτε στο προηγούμενο βήμα μέχρι να είστε σωματικά έτοιμοι. Αν και απλή, η συστηματική απευαισθητοποίηση είναι μια απίστευτα αποτελεσματική, αλλά υποτιμημένη, τεχνική θεραπείας, που μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους να ξεπεράσουν τους φόβους τους.
Πότε να αναζητήσετε ιατρική θεραπεία για αεροφοβία
Για άτομα με σοβαρή αεροφοβία, η παραπάνω τεχνική θεραπείας μπορεί να φαίνεται αδύνατη. Εάν συμβαίνει αυτό ή εάν τα συμπτώματά σας αεροφοβίας αρχίσουν να διαταράσσουν σημαντικά την ποιότητα της ζωής σας και να σας εμποδίζουν να πετάξετε, μπορεί να έχετε σοβαρή περίπτωση αεροφοβίας. Σε αυτό το σενάριο, οι ειδικοί συμφωνούν ότι η επαγγελματική βοήθεια είναι αναγκαία.
Αυτό συμβαίνει επειδή τα άτομα με σοβαρές φοβίες συχνά χάνουν ορισμένες ευκαιρίες λόγω των φόβων τους. Για ένα άτομο που φοβάται να πετάξει, αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει ευκαιρίες εργασίας που περιλαμβάνουν ταξίδια ή μετεγκατάσταση, να μπορεί να επισκεφτεί μακρινή οικογένεια ή φίλους ή να εξερευνήσει άλλες περιοχές του κόσμου. Εάν ο φόβος σας να πετάξετε σας εμποδίζει να ζήσετε τη ζωή των ονείρων σας, σκεφτείτε να ζητήσετε ιατρική βοήθεια.
Photo Credit: Skynesher/ IStock
Διαβάστε επίσης:
Όνειρα: Τι σημαίνει όταν ονειρεύεσαι το ίδιο άτομο ξανά και ξανά;