Έχει συμβεί σε όλους. Ενώ δεν νιώθουμε καμία πείνα, ανοίγουμε, ψυγεία και ντουλάπια, παραγγέλνουμε, σταματάμε σε περίπτερα, μπαίνουμε σε φούρνους… γενικά κάνουμε τα πάντα για να τσιμπολογήσουμε κάτι. Τις περισσότερες φορές μάλιστα, αυτό το τσιμπολόγημα δεν είναι ένα φρούτο, μπρόκολο ή γιαούρτι. Συνήθως είναι πατατάκια, τυρόπιτες, σοκολάτες, πίτσες… Γνωρίζουμε ότι αυτό που τρώμε δεν είναι υγιεινό, αλλά μας είναι αδύνατο να αντισταθούμε.
Υπάρχει λόγος γι’ αυτό. Η αλήθεια είναι ότι δεχόμαστε ερεθίσματα που αφορούν το φαγητό διαρκώς. Τα ερεθίσματα αυτά προέρχονται είτε από τον έξω κόσμο, είτε από το εσωτερικό του εγκεφάλου μας. Και τα μηνύματα αυτά δεν είναι “Να τρώγαμε τώρα λίγο πίτουρο βρώμης”, αλλά “Θα τσάκιζα μια σοκολάτα τώρα”.
Κι αυτή είναι η πιο δύσκολη μάχη. Σύμφωνα με την Kathy McManus, διευθύντρια του τμήματος διατροφής στο Brigham and Women’s Hospital “δεν έχει να κάνει με τη δύναμη της θέλησής μας. Πρέπει να αναπτύξουμε ένα σύνολο δεξιοτήτων για να καταφέρουμε να αντισταθούμε”.
Χρειάζεται να συνειδητοποιήσεις το λόγο που συμβαίνει, να τον κατανοήσεις και να κάνεις κάτι γι’ αυτό. Το τελικό αποτέλεσμα είναι η μετατροπή του φαγητού από μια πράξη καθαρής κατανάλωσης σε μια πράξη απόλαυσης.
Η λογική πίσω από τις λιγούρες
Θα μπορούσε να είναι από χαρά, αλλά το πιθανότερο είναι ότι είμαστε αγχωμένοι, νευριασμένοι, κουρασμένοι, λυπημένοι, ή βαριόμαστε. Όλα αυτά τα συναισθήματα το σώμα μας τα αντιλαμβάνεται ως χρόνιο στρες με αποτέλεσμα ο εγκέφαλος να απελευθερώνει κορτιζόλη, η οποία μπορεί να διεγείρει την όρεξη, λέει η Δρ Lilian Cheung, λέκτορας στο Harvard T.H. στο Τμήμα Διατροφής του Chan School of Public Health. Το αποτέλεσμα; Το ρίχνουμε στο φαγητό.
Και σπάνια αυτό το φαγητό είναι κουνουπίδι. Οι λιγούρες είναι πολύπλοκη υπόθεση. Πιο συχνά αναζητούμε αλάτι, λίπος ή ζάχαρη γιατί αυτές οι υπεργευστικές τροφές διεγείρουν την απελευθέρωση ντοπαμίνης, η οποία μπορεί αρχικά να μας κάνει να νιώθουμε καλά, αλλά είναι εθιστική και μας οδηγεί να θέλουμε όλο και περισσότερο. Αλλά, αυτές οι τροφές που μας κάνουν να νιώθουμε καλύτερα, μπορεί να μας γίνουν συνήθεια», λέει.
Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, αυτά τα σνακ βρίσκονται παντού δίπλα μας, τα μυρίζουμε περπατώντας σε κάθε γειτονιά, μας περιμένουν λίγο πριν πληρώσουμε στο ταμείο, βρίσκονται μπροστά μας στο αυτόματο μηχάνημα. Ε πως να τα ξεχάσουμε; Κι αυτό δεν συμβαίνει κατά τύχη, λέει η Cheung: οι εταιρείες πληρώνουν πολλά χρήματα για να τοποθετήσουν τα προϊόντα τους εκεί ακριβώς που θα μας κάνουν να τα θέλουμε περισσότερο.
Τι μπορούμε να κάνουμε για να σταματήσουμε να τρώμε όταν δεν πεινάμε
# 1 Παρατήρησε τη συμπεριφορά σου
“Η συνειδητοποίηση ότι είναι δύσκολη αλλαγή είναι μια καλή αρχή” λέει η Cheung. Θα βοηθήσει να πηγαίνεις στο σούπερ μάρκετ με λίστα και με γεμάτο στομάχι. Και τα δύο αυτά θα σε κρατήσουν συγκεντρωμένη και θα αποτρέψουν την επιθυμία σου να γεμίσεις το καλάθι με μπισκότα και πατατάκια. Πολύ βοηθητικό είναι να ξεκινήσεις τα ψώνια από το διάδρομο με τα φρούτα και τα λαχανικά. Και μόνο το γεγονός ότι γεμίζει το καλάθι μπορεί να σε αποτρέψει από ψώνια που δεν σου κάνουν καλό.
Το θέμα όμως δεν είναι το πως θα κάνεις τα ψώνια στο σούπερ μάρκετ. Το θέμα είναι να αλλάξεις όλη τη φιλοσοφία σου όσον αφορά στο φαγητό. Ξεκινά λοιπόν με την επίγνωση. Η McManus προτείνει να καταγράψεις τις συνήθειές σου στο φαγητό για τρεις ημέρες, δίνοντας προσοχή
- στο χρόνο
- την ποσότητα
- τι συνέβαινε πριν ξεκινήσεις να τρως
- και πώς ένιωσες μετά.
“Θα σε βοηθήσει να κατανοήσεις τη συμπεριφορά σου και να αντιληφθείς τα ερεθίσματα που σε προκαλούν. Θα μπορούσε να είναι ότι έχεις την τάση να τρως όταν βλέπεις τους άλλους να τρώνε, ή όταν βλέπεις μια ταινία ή ότι σου αρέσει να τσιμπολογάς όταν βγαίνεις, ή να πίνεις κάτι ενώ δουλεύεις. Μόλις ανακαλύψεις τα ευάλωτα σημεία, μπορείς να αρχίσεις να τα δουλεύεις“, λέει.
#2 Να είσαι προσεκτική όταν τρως και να απολαμβάνεις όλα τα φαγητά
Πολύ συχνά οι άνθρωποι τρώνε ενώ βλέπουν τηλεόραση, κάνουν μια δουλειά, ή μιλούν στο τηλέφωνο. “Το multitasking μας κάνει να παρασύρόμαστε και να τρώμε αλόγιστα” λέει η Cheung. Λογικό, γιατί έτσι δεν συνειδητοποιούμε ότι είμαστε χορτάτοι και καταλήγουμε να τρώμε περισσότερο.
Αντίθετα, πρέπει να κάνουμε το φαγητό μας όσο πιο ελκυστικό γίνεται. Γι’ αυτό όρισε έναν συγκεκριμένο χώρο, για φαγητό, χρησιμοποίησε ένα καλό πιάτο και σουπλά, κάθισε – το να είμαστε όρθιοι σημαίνει ότι απλώς καταβροχθίζουμε – και απόλαυσε το γεύμα σου. Αν είσαι με παρέα, είναι μια ευκαιρία να απολαύσεις την παρέα!
#3 Να τρως με όλες σου τις αισθήσεις
Και αυτό ισχύει για όλα τα τρόφιμα. “Δεν χρειάζεται να αφαιρέσουμε ότι απολαμβάνουμε επειδή δεν είναι τόσο υγιεινό. Το παγωτό ή τα γλυκά, συχνά συνδέονται με εκδηλώσεις που αξίζει να γιορτάσουμε. Όταν ξέρεις ότι προβλέπεται κέρασμα στο γραφείο, οργάνωσε το γεύμα σου και φάε μια λογική μερίδα. Και φρόντισε να απολαμβάνεις την κάθε μπουκιά της” λέει η Cheung.
Χρησιμοποίησε μικρότερα πιάτα και φάε τις λιχουδιές σιγά σιγά. Όταν βυθίζεσαι πλήρως στην εμπειρία, μια μικρότερη μερίδα είναι συνήθως αρκετή και δεν χρειάζεται να αισθάνεσαι ενοχή που υπόκυψες.
Η Cheung προτείνει ακόμη κάθε φορά που νιώθουμε λιγούρες να παίρνουμε μια βαθιά ανάσα και να σκεφτόμαστε “Το θέλω πραγματικά αυτό;” ή “Πόση ώρα τρέξιμο είναι αυτό;” Αυτή η παύση μπορεί να σε εμποδίζει να παρασυρθείς.
Ακόμη κι αν δεν τα καταφέρνεις πάντα, που είναι και το πιο πιθανό, η McManus λέει ότι δεν πειράζει. Η τελειότητα δεν είναι ποτέ ο στόχος, ειδικά στην αρχή. Προσπάθησε να αλλάξεις μια παλιά συνήθεια και να δημιουργήσεις μια νέα. Κι αυτό θέλει το χρόνο του, είναι μια αργή διαδικασία», λέει.
Ξεκίνα με αντίσταση σε μια μόνο αδυναμία και όταν το καταφέρεις επαίνεσε τον εαυτό σου. Τον επόμενο μήνα, πρόσθεσε μερικές ακόμη αδυναμίες και μοιράσου τις επιτυχίες σου, γνωστοποιώντα την προσπάθειά σου. «Είναι μια συνεχής πρακτική», λέει. «Θα δημιουργήσεις τη δική ενσυνειδητότητα και με την πάροδο του χρόνου θα δεις σημαντική διαφορά».
Διάβασε ακόμη: 6 διατροφικές συνήθειες για να αποφύγεις το λίπος στην κοιλιά αυτές τις γιορτές
