Ο τομέας της δίαιτας και της διατροφής εξελίσσεται διαρκώς και με ταχείς ρυθμούς με αποτέλεσμα να βρισκόμαστε συνέχεια μπροστά σε «νέες τάσεις» που αφορούν στη διατροφή και τα διατροφικά σχήματα τα οποία σχετίζονται με θετικές ή αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία μας. Μια από αυτές τις «νέες τάσεις» είναι και η Διαλειμματική Νηστεία, μία μέθοδος διατροφής η οποία προωθείται ιδιαίτερα ως ένας νέος τρόπος αντιμετώπισης της παχυσαρκίας αλλά και ως τρόπος ενίσχυσης της ευεξίας και της καλής υγείας. Φυσικά, όπως κάθε νέα τάση, η Διαλειμματική νηστεία έχει αποκτήσει τους δικούς της οπαδούς!
Τι πρέπει όμως να γνωρίζουμε για την Διαλειμματική νηστεία, πριν την ξεκινήσουμε; Η κλινική διατροφολόγος Μαρίνα Πόγκα μας απαντά σε όλα:
Τι είναι η Διαλειμματική Νηστεία;
Ως διαλειμματική νηστεία ορίζεται ένα πρόγραμμα διατροφής που επικεντρώνεται στα ωράρια διατροφής περισσότερο από ότι στην ποιότητά της και χαρακτηρίζεται από παρατεταμένα διαστήματα αποχής από το φαγητό.
Τα πρωτόκολλα της δίαιτας είναι:
- 16 ώρες νηστεία με ένα παράθυρο 8 ωρών για τα γεύματα (08:00/16:00)
- 20 ώρες νηστεία με ένα παράθυρο 4 ωρών για τα γεύματα (16:00/20:00)
- Η δίαιτα 5/2. Δηλαδή 5 ημέρες σίτιση και 2 ημέρες νηστείας! Οι μέρες νηστείας δεν πρέπει να είναι μέρες συνεχόμενες αλλά να παρεμβάλλεται μεταξύ τους 1 μέρα σίτισης! Τις ημέρες νηστείας επιτρέπεται η κατανάλωση μόλις 500-600 θερμίδων ή η κατανάλωση μόνο νερού και υγρών χωρίς θερμίδες (π.χ. αφεψήματα), ενώ τις υπόλοιπες μέρες, χωρίς να υπάρχει περιορισμός στο τι θα φας, συστήνεται να τηρούνται στα γεύματα οι αρχές της ισορροπημένης διατροφής.
Πως λειτουργεί;
Γνωρίζουμε ότι ο ανθρώπινος οργανισμός είναι κατασκευασμένος ώστε να μπορεί να λειτουργεί με λίγες θερμίδες που σημαίνει λίγα γεύματα (ή και καθόλου γεύματα για κάποιες μέρες). Αυτό συνέβαινε και την εποχή που ο άνθρωπος ήταν κυνηγός κι έπρεπε να παλέψει για την τροφή του στην οποία φυσικά δεν είχε κάθε μέρα, ενώ κατά τη διάρκεια της νύχτας δεν έτρωγε καθόλου! Σήμερα, λόγω της αυξημένης διαθεσιμότητας τροφίμων αλλά και των απαιτητικών ωραρίων εργασίας, οι άνθρωποι τρώνε ανά τακτά χρονικά διαστήματα, ενώ οι περισσότεροι τρώνε και τη νύχτα πολύ κοντά στον νυχτερινό ύπνο.
Αυτός ο τρόπος σίτισης, κυρίως όταν υπερβαίνει τα τρία γεύματα την ημέρα, είναι και το κατ’ εξοχήν αίτιο για τη αύξηση της παχυσαρκίας, την εμφάνιση σακχαρώδους διαβήτη, τη υπέρταση και την υπερλιπιδαιμία.
Τα μεγάλα διαστήματα αποχής από τα γεύματα μειώνουν τις απότομες αυξήσεις στην έκκριση της ινσουλίνης, ενώ ο οργανισμός αρχίζει να καίει λίπος αντί για γλυκόζη για την παραγωγή ενέργειας. Ο τρόπος αυτός λειτουργίας του μεταβολισμού έχει συνδεθεί με θετικές επιπτώσεις για την υγεία. Ωστόσο η παρατεταμένη νηστεία κατά τη διάρκεια της ημέρας λόγω των αυξημένων ωραρίων (δηλαδή να μην τρως όλη μέρα) και το μόνο γεύμα να είναι το βράδυ οδηγεί στα αντίθετα αποτελέσματα! Αυτό συμβαίνει γιατί έχει αποδειχθεί πως ο οργανισμός επεξεργάζεται καλύτερα τις τροφές όταν αυτές καταναλώνονται νωρίτερα μέσα στην ημέρα. Επιπλέον, να τονίσουμε ξανά πως το διάστημα της νηστείας δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τις 24 ώρες, καθώς δεν παρέχει κάποιο επιπλέον όφελος, ενώ αντίθετα ενεργοποιεί μηχανισμούς αποθήκευσης λίπους και αυτό μπορεί να αποβεί επικίνδυνο για την υγεία.
Πιο συγκεκριμένα, κατά την Διαλειμματική νηστεία παρατηρείται
- Συνολική ελάττωση των θερμίδων λόγω περιορισμένου χρόνου λήψης τροφής.
- Σε αυτή τη θερμιδική μείωση οφείλεται ουσιαστικά και η απώλεια βάρους. Εάν εφαρμόσουμε τη διαλειμματική νηστεία και οι συνολικές θερμίδες που προσλαμβάνουμε όταν τρώμε είναι περισσότερες από αυτές που ορίζει ο/η διατροφολόγος μας, δεν θα χάσουμε κιλά.
- Ελάττωση του ρυθμού και του ποσού έκκρισης ινσουλίνης με αποτέλεσμα τη βελτίωση των επιπέδων σακχάρου στην κυκλοφορία του αίματος και αύξηση της καύσης του λίπους.
- Αλλαγές στα επίπεδα των ορμονών και στην λειτουργία των κυττάρων που σχετίζονται με την καθυστέρηση της γήρανσης και την προστασία έναντι ορισμένων τύπων καρκίνου.
Ποια είναι τα οφέλη της Διαλειμματικής Νηστείας;
Για όσους καταφέρουν να ξεπεράσουν τα αρχικά συμπτώματα (ναυτία, κόπωση, πείνα) και επιμείνουν στην εφαρμογή της τις πρώτες εβδομάδες που χρειάζεται ο οργανισμός να προσαρμοστεί στο νέο αυτό πρόγραμμα διατροφής, τα οφέλη που έχουν μέχρι σήμερα καταγραφεί είναι:
- μείωση λίπους και διατήρηση της μυϊκής μάζας κατά την απώλεια βάρους
- μείωση αρτηριακής πίεσης και καρδιακού παλμού
- βελτίωση των επιπέδων γλυκόζης και λιπιδίων στο αίμα
- βελτίωση των νοητικών λειτουργιών
Ποιοι μπορούν να εφαρμόσουν τη Διαλειμματική Νηστεία;
Η δίαιτα αυτή θα πρέπει να ξεκινά με τη σύμφωνη γνώμη του ιατρού για άτομα με προβλήματα υγείας και με πρόγραμμα διαιτολόγου.
Ωστόσο, η διαλειμματική νηστεία δεν επιτρέπεται να εφαρμόζεται στις ακόλουθες ομάδες:
- Παιδιά και έφηβοι κάτω18 ετών
- Έγκυες και θηλάζουσες
- Άτομα με διαβήτη
- Άτομα με ιστορικό διατροφικών διαταραχών
Τέλος, παρά τον ενθουσιασμό που περιβάλλει τη νέα αυτή τάση, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι οι μελέτες που έχουν γίνει σε ανθρώπους που έχουν εφαρμόσει αυτή τη δίαιτα είναι ελάχιστες και τα άτομα έχουν παρακολουθηθεί για μικρά χρονικά διαστήματα. Έτσι δεν μπορούμε να μιλήσουμε με απόλυτη σιγουριά για την αποτελεσματικότητα αυτού του τρόπου διατροφής, αλλά και ποια άτομα μπορεί να ωφελεί περισσότερο.
