Μια τοξική σχέση είναι συνήθως αμφίδρομη. Αλλά σε μια σχέση μητέρας-παιδιού, ο γονιός έχει το μεγαλύτερο μέρος της συναισθηματικής ευθύνης, γι’ αυτό υπάρχουν πολύ περισσότερες τοξικές μαμάδες από τοξικές κόρες. Δεν είναι πάντα ξεκάθαρο πότε ένας γονέας ξεπερνά τα όρια, αλλά οι ειδικοί συμφωνούν ότι τα σημάδια ότι η μητέρα σου είναι τοξική μπορούν να εντοπιστούν στον τρόπο που σου μιλάει.
Όταν ένας γονέας είναι επιρρεπής στην τοξικότητα, έχει συχνά μία συλλογή από πληγωτικές φράσεις που λέει σε τακτική βάση. Πράγματα όπως «Γιατί απλά δεν μεγαλώνεις» ή «Δεν το είπα ποτέ αυτό» μπορεί να σου χτυπούν ένα καμπανάκι. Και αν είναι συνεχές το πρόβλημα, μπορεί να αρχίσει να επηρεάζει τη σχέση σου μαζί του, καθώς και το πώς αισθάνεσαι για τον εαυτό σου.
Αν και είναι λεπτή η γραμμή, μια τοξική σχέση δεν είναι πάντα συνώνυμη με τη συναισθηματική κακοποίηση, η οποία μπορεί επίσης να εμφανιστεί στις λέξεις που χρησιμοποιεί η μαμά σου. «Μια τοξική σχέση είναι μια δυναμική μεταξύ δύο ή περισσότερων ανθρώπων όπου οι συναισθηματικές ανάγκες γενικά δεν ικανοποιούνται λόγω ζητημάτων που δεν έχουν καμία σχέση με το άλλο άτομο», λέει η ψυχολόγος Danielle Forshee, Psy.D, L.C.S.W.. Ενώ η τοξικότητα μπορεί να είναι δύσκολο να εντοπιστεί, συχνά εξαρτάται από το πώς σε κάνει να νιώθεις κάποιο άλλο άτομο. «Η λέξη «τοξικό» σε μια σχέσης έχει να κάνει με το ότι η συμπεριφορά ενός ατόμου προκαλεί σοβαρές αρνητικές συναισθηματικές συνέπειες στο άλλο άτομο», λέει ο Elliot Pinsly, LMSW, αδειούχος κλινικός κοινωνικός λειτουργός. «Είτε σκόπιμα είτε υποσυνείδητα, «ένα τοξικό άτομο τείνει να είναι χειριστικό, απαιτητικό, υποτιμητικό και/ή εγωκεντρικό», λέει. Και μπορεί να σε αφήνει να νιώθεις πεσμένη και με ένα μεγάλο πλήγμα στην αυτοεκτίμησή σου.
Συχνά πονάει περισσότερο να συνειδητοποιείς ότι η μαμά σου είναι τοξική. Σύμφωνα με τον Pinsly, μπορεί να καταρρίψει την εικόνα του ποια ήλπιζες ότι θα μπορούσε να είναι. Αλλά είναι επίσης καλό, καθώς η γνώση μπορεί να διευκολύνει την αντιμετώπιση των λόγων της. «Μερικές φορές χρειάζεται να βάλουμε όρια, να βρούμε αποδοχή και αλλαγή, να ορίσουμε χρόνο και απόσταση ή να ανακατευθύνουμε τις ανάγκες μας στον εαυτό μας και να βρούμε θεραπεία», λέει η αδειοδοτημένη επαγγελματική σύμβουλος Rachel M. Abrman, MA, LPC.
Αν αναρωτιέσαι τι να κάνεις όταν η μαμά σου λέει πράγματα που σε ενοχλούν ή αν αναγνωρίζεις κάποιο από τα σχόλια που αναφέρονται παρακάτω στα λεγόμενα της, μπορεί να σε βοηθήσει να απευθυνθείς σε έναν θεραπευτή, μέντορα ή φίλο για υποστήριξη.
«Δεν το είπα ποτέ αυτό»
Αν η μαμά σου πάντα φωνάζει «Δεν το είπα ποτέ αυτό» κάθε φορά που θέλεις να μιλήσεις για κάτι σε πλήγωσε, θεώρησε το σημάδι τοξικότητας. Σύμφωνα με τον Pinsly, το gaslighting ή το να φαίνεται σαν να θυμάσαι κάτι λάθος, είναι μια κοινή τακτική που χρησιμοποιείται από τοξικούς ανθρώπους. «Ο στόχος είναι να σας κάνει να αμφισβητήσετε την πραγματικότητά σας και να μεταθέσουν την ευθύνη», λέει. Συχνά είναι ένας ύπουλος τρόπος για να ξεφύγουν λέγοντας ό,τι θέλουν χωρίς επιπτώσεις.
«Γιατί δεν μπορείς να το ξεπεράσεις;»
Δεν είναι ασυνήθιστο για μια τοξική μαμά να λέει κάτι σαν, «Λοιπόν, γιατί δεν μπορείς να το ξεπεράσεις;» κατά τη διάρκεια ενός καβγά ή όταν μιλάτε για δύσκολα πράγματα. Σύμφωνα με την Abrman, αυτό το είδος σχολίου είναι επώδυνο γιατί σε κάνει να αναρωτιέσαι αν είσαι αποδεκτή ή σεβαστή. Μπορεί επίσης να σε κάνει να αμφιβάλλεις για τη δική σου εμπειρία ή να αναρωτιέσαι αν πρέπει να νοιάζεσαι καν γι’αυτό που νιώθεις. Ο στόχος της μαμάς σου μπορεί να είναι να απομακρύνει την ευθύνη από τον εαυτό της, κάτι που μπορεί να κάνει επίτηδες ή υποσυνείδητα.
Διάβασε τη συνέχεια στο elle.gr