Ρίγες. Fat shaming. Μια κοπέλα που έγινε στόρι και αντικείμενο χλευασμού σε ζωντανό χρόνο. Πέρασε λίγη ώρα μέχρι να καταλάβει κανείς τι συνέβη εχθές. Παρακολουθώντας τη δίκαιη αγανάκτηση απέναντι στην (κακής ποιότητας) παράσταση που έδωσε ο επιφανής influencer με θύμα μια κοπέλα που απλά είχε βγει έξω να ξεσκάσει, να μερικές σκέψεις για το unfollow. Όχι από εμάς. Από τους ψυχολόγους!
Είναι το ufollow λόγος να αυτοκτονήσει κανείς;
Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι τουλάχιστον 10.000 χρήστες του Instagram έκαναν unfollow τον Τάσο Ξιαρχό ενώ την ίδια στιγμή ο ίδιος απειλούσε να αυτοκτονήσει, έκανε απόπειρα αυτοκτονίας ή whatever συνέβη στη θολωμένη του mentalitée.
Είναι πραγματικά αξιοσημείωτο το πόση πίκρα μπορεί να νιώσουμε όταν ένας διαδικτυακός φίλος μας κάνει ξαφνικά unfollow στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Γιατί όμως το ufollow μας κάνει να νιώθουμε τόσο ανεπαρκείς, να αισθανόμαστε πληγωμένοι, αποτυχημένοι, απορριπτέοι ακόμα και «υπόλογοι» σε μια τεράστια διαδικτυακή κοινότητα;
Ανάγκη να ανήκεις ή μια νέα εμμονή προσκόλλησης;
Το ufollow ουσιαστικά δηλώνει ότι ένα άτομο που μέχρι πρότινος σε συμπαθούσε σταματάει να σε συμπαθεί. Δηλαδή, νιώθεις ουσιαστικά ότι κάποιος σε έχει απορρίψει λέει η Κλινική Ψυχολόγος Holly Schiff, Psy.D.
“Αυτό όμως που ξεχνάμε είναι ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν είναι η αληθινή ζωή”, συνεχίζει.” Και αυτή η αίσθηση απόρριψης που νιώθουμε προφανώς και δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Το πιο πιθανόν είναι ότι οι άνθρωποι που νιώθουν απόρριψη μέσα από τέτοιες διαδικασίες, βασανίζονται από μια πραγματική αίσθηση απόρριψης. Οκ, μέχρι ένα σημείο, όλοι έχουμε την τάση να κολλάμε σε πρόσωπα και καταστάσεις. Και η αλήθεια είναι ότι το Instagram έχει έναν τρόπο να το προσφέρει αυτό. Τι γίνεται όμως όταν οι followers σου γυρνούν την πλάτη;
Πόσο αληθινά μετράει το unfollow;
Οι κανόνες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης είναι τόσο περίπλοκοι και μπερδεμένοι που όσοι έχουν ένα πετυχημένο προφίλ (οι influencers, για παράδειγμα) σίγουρα θα πρέπει να σκεφτούν χιλιάδες παράγοντες. Την ίδια ώρα, οι υπόλοιποι από εμάς, ζητάμε πολύ λιγότερα πράγματα, όπως το να μάθουμε αν κάποιος μας έκανε unfollow στο Instagram.
Σε γενικές γραμμές για τους ανθρώπους που χρησιμοποιούν επαγγελματικά το Instagram οι unfollowers δεν θα πρέπει να είναι κακό πράγμα. Κι αυτό γιατί δείχνουν αν κάτι γίνεται ή όχι σωστά, αν η στρατηγική σου χρειάζεται φρεσκάρισμα ή αν το υλικό σου είναι ενδιαφέρον.
Στον κόσμο των likes, των followers, των hashtags και των influencer, στον κόσμο του Instagram δηλαδή, κάθε «κλικ» μετράει. Ιδίως, για κάποιους που βγάζουν πολλά χρήματα από κάθε ανάρτηση.
Για τους μη επαγγελματίες όμως του Instagram, το unfollow δεν θα πρέπει να τους επηρεάζει. Προφανώς και τα social «κατατρέχουν» και στοιχειώνουν την εικόνα μας μια που προσπαθούμε συνεχώς να καταλάβουμε αν είμαστε περισσότερο ή λιγότερο ελκυστικοί/ έξυπνοι/ πετυχημένοι σε σχέση με τους γύρω μας.
Με το Instagram έχουμε άμεση πρόσβαση σε όλες αυτές τις εξιδανικευμένες εικόνες που δεν αποτελούν μια ακριβή απεικόνιση του κόσμου μας. Έτσι δημιουργούμε μια λανθασμένη εικόνα του μέσου όρου, κάτι που μας κάνει να νιώθουμε όλο και χειρότερα για τον εαυτό μας. Εννοείται πώς το Instagram δημιουργεί μη ρεαλιστικές προσδοκίες. Όπως χαρακτηριστικά λένε οι ειδικοί, το Instagram δεν είναι τίποτα περισσότερο από μια κλειδαρότρυπα.
Τελικά το Instagram επηρεάζει την ψυχική μας υγεία;
Δεν ξέρουμε πώς πηγαίνει η ψυχική υγεία του κλονισμένου Ξιαρχό, αλλά οι έρευνες μας λένε τα εξής:
Έρευνα που πραγματοποιήθηκε από το Royal College of Psychiatrists της Βρετανίας κατέδειξε πως το μέσο που προκαλεί τη μεγαλύτερη ψυχική δυσφορία (άγχος, κατάθλιψη, μοναξιά, ανασφάλεια για την εικόνα μας, εκφοβισμό) είναι το Instagram.
Οι αψεγάδιαστες φωτογραφίες και η σύγκρισή μας με τόσα άλλα πρόσωπα μας προκαλεί το αίσθημα τις ανεπάρκειας. Δίνοντας βάση μόνο στην εικόνα, ξεχνάμε να αγαπήσουμε πραγματικά τον εαυτό μας, γεμίζουμε άγχος και ανασφάλειες τόσο για την εξωτερική μας εμφάνιση, όσο και για τον τρόπο ζωής μας. Και αν βέβαια δεν τα καταφέρουμε και οι φωτογραφίες μας δεν έχουν την απήχηση που περιμέναμε, σε πολλές περιπτώσεις θα κλειστούμε στον εαυτό μας.
Η Dr Bernadka Dubicka, υπεύθυνη για την Ψυχική Υγεία των Εφήβων Royal College of Psychiatrists και υπεύθυνη της έρευνας δήλωσε χαρακτηριστικά: «Ως ψυχίατρος που εργάζεται στην πρώτη γραμμή, βλέπω όλο και περισσότερα παιδιά να αυτοτραυματίζονται και να προσπαθούν να αυτοκτονήσουν. Και αυτό είναι αποτέλεσμα της χρήσης τους στα κοινωνικά μέσα και των διαδικτυακών συζητήσεων.
«Δεν θα καταλάβουμε ποτέ τους κινδύνους και τα οφέλη από τη χρήση των κοινωνικών μέσων, εκτός εάν τα Twitter, το Facebook και το Instagram μοιραστούν τα δεδομένα τους με τους ερευνητές. Δεν αμφιβάλλω ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης παίζουν ρόλο στη δυστυχία, όμως τα αρνητικά τους είναι όσα και τα οφέλη τους. Και εφόσον πλέον τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι στη ζωή μας, θα πρέπει να μπορούμε να διακρίνουμε το σωστό τρόπο χρήσης τους. Να τα χρησιμοποιούμε όσο μας κάνουν καλό και να ξέρουμε να σταματάμε, όταν αυτά αρχίζουν να μας επηρεάζουν αρνητικά».
