Καθώς έχω καταγωγή από την όμορφη Τήνο, κάθε χρόνο κοντά στο Πάσχα πάντα η ίδια ερώτηση: Νηστεύεις; Κι όταν απαντούσες όχι ήταν σα να είχες σκοτώσει τη μάνα σου βρε παιδί μου! Τόσο κακό! Στο επόμενο λεπτό μπορεί οι ίδιοι που σε ρώτησαν, να γυρίσουν να «κράξουν» κάποιον περαστικό, να κλοτσήσουν κάποιο αδέσποτο, να πουν την κακία τους… Γελούσα με αυτό γιατί μου φαινόταν αστείο.
Όσο μεγάλωνα και παρατηρούσα τον κόσμο, καταλάβαινα πως το νόημα δεν είναι απλά να νηστέψω αλλά να γίνω καλύτερος άνθρωπος και πιο συγκεκριμένα να στερηθώ κάτι για να το προσφέρω σε κάποιον που το έχει ανάγκη.
Πάσχα σημαίνει να προσφέρεις σε κάποιον φαγητό, ένα ρούχο, μια κουβέντα! Να δώσεις μια ελπίδα- όχι να… σταματήσεις για λίγο να τρως μπριζόλες. Κάπως έτσι είναι και ο Σπύρος!
Ο Σπύρος Απέργης είναι ένα παιδί που μεγάλωσε στην Αθήνα. Ασχολείται με την εστίαση στην Τήνο και έχει μια ροζ παπαγαλίνα, την Έλλη! Μια μέρα λοιπόν, αποφάσισε να αφήσει για λίγο τις δουλειές του, να αφήσει το σπίτι, τη βολή του, τη ζεστασιά του, και να μπει σε ένα λεωφορείο που πήγαινε στα ουκρανο-ρουμανικά σύνορα. Τώρα μιλάμε για πολύ χαμηλές θερμοκρασίες, χωρίς εγκαταστάσεις, χωρίς κανονικά κρεβάτια και τουαλέτες…
Αυτό κι αν σημαίνει προσφέρω. Αυτό κι αν σημαίνει στερούμαι. Μπορεί όσοι το κάνουν να μην καταλαβαίνουν τον λόγο που τους θαυμάζουμε τόσο, γιατί είναι κάτι που τους βγαίνει φυσικά από την σπάνια ψυχή τους. Ούτε αν δεν μπορείς εσύ να πας, αυτό σε κάνει υποκριτή! Απλά, καλό θα ήταν να είμαστε πλέον σε θέση να ξεχωρίζουμε τις έννοιες μεταξύ τους.
Από τη στιγμή που ξέσπασε ο φρικτός αυτός πόλεμος, όλοι επηρεαστήκαμε αλλά λίγοι ανέλαβαν δράση. Όταν έμαθα λοιπόν ότι ο Σπύρος πήγε να βοηθήσει, δεν μπορούσα να μην τον παρακαλέσω να μου απαντήσει σε μερικές ερωτήσεις για την εμπειρία του γιατί κάπως έτσι έχω τη λέξη «πρότυπο» στο μυαλό μου. Δεν χρειάζεται ούτε να είσαι εκατομμυριούχος, ούτε πανέμορφος, ούτε να λες «εξυπνάδες». Χρειάζεται να είσαι άνθρωπος!
Όπως είναι φυσικό, το πρώτο που τον ρώτησα είναι για το πώς ήταν η διαβίωση των εθελοντών. Ποια ήταν τα καθήκοντά τους: «Βρισκόμασταν στα ρουμανο-ουκρανικά σύνορα, κοντά στην πόλη Σιρέτ. Εκεί είχε στηθεί ένας μηχανισμός υποδοχής προσφύγων από την Ουκρανία, την οποία συντόνιζαν Ρουμάνοι πυροσβέστες. Στο σημείο υπήρχαν πολλές ευρωπαϊκές φιλανθρωπικές οργανώσεις για την προσφορά ειδών πρώτης ανάγκης, φαγητού, φαρμάκων καθώς και ιατρικής περίθαλψης. Οι συνθήκες διαβίωσης στις σκηνές ήταν αξιοπρεπείς για την δεδομένη κατάσταση, η μόνη “αντιξοότητα” ήταν το κρύο καθώς οι θερμοκρασίες την νύχτα έπεφταν κάτω από το μηδέν. Εμείς είχαμε χωριστεί σε ομάδες με τρείς οχτάωρες βάρδιες. Μαγειρεύαμε δύο φορές την ημέρα τεράστιες ποσότητες φαγητού για να καλυφθούν οι ανάγκες των προσφύγων και των εθελοντών, καθώς επίσης καθημερινά στέλναμε μερίδες φαγητού και στις εμπόλεμες περιοχές.»
Ο πόλεμος για τη μεταπολεμική γενιά είναι κάτι άγνωστο, κάτι πρωτόγνωρο και σίγουρα τρομακτικό! Τι είναι αυτό που μπορεί να «γράψει» περισσότερο στην ψυχή σου και να σε στιγματίσει; Ο Σπύρος μας απαντά: «Ο καθένας μας σίγουρα είχε τις στιγμές του. Και στις δυο ερωτήσεις η απάντηση είναι οι άνθρωποι. Πρόσωπα, αντιδράσεις, ιστορίες. Νομίζω πως με γέμισε πάρα πολύ το ότι βρέθηκαν τόσοι άγνωστοι άνθρωποι μεταξύ τους, από κάθε κοινωνική, ταξική και εθνική προέλευση, οι περισσότεροι από τους οποίους δεν είχαν στο παρελθόν τέτοιες εμπειρίες, και παρόλα αυτά έβλεπες την αλληλεγγύη, τον κοινό σκοπό, την ανιδιοτέλεια, την επιμονή. Είναι κάτι που σε βοηθάει να πιστέψεις σε κάτι καλύτερο. Όλοι οι εθελοντές πραγματικά ήταν ακούραστοι και προσέφεραν όλη τους την ενέργεια. Αντίστοιχα, αυτό που με σόκαρε ήταν οι προσωπικές ιστορίες των ανθρώπων που γνώρισα. Πέρα από την προφανή φρίκη του πολέμου, ακούσαμε αφηγήσεις των προσφύγων για την διαδρομή τους ως το καταφύγιο, για το τι άφησαν πίσω τους, για τους ανθρώπους που χάσανε. Άνθρωποι αποκομμένοι όχι μόνο από το σπίτι και την πατρίδα τους, αλλά και από τις οικογένειες τους, χωρίς να γνωρίζουν τι τους επιφυλάσσει το αύριο ή αν θα ξαναδούν τους ανθρώπους που αγαπούν. Μία συνθήκη η οποία δεν συνηθίζεται»…
Ο πόλεμος- για όσους δεν τον έχουμε δει ή βιώσει, έχει να κάνει με τις λέξεις «φρικτός, επονείδιστος, απαίσιος, τρομακτικός, βάρβαρος» … Ο Σπύρος έζησε αυτή τη φρίκη- όχι από πρώτο χέρι αλλά από διηγήσεις, από τα βλέμματα των ανθρώπων που κατέφθαναν στα σύνορα, από την απελπισία στον τόνο της φωνής τους αλλά και το ευχαριστώ για τον κόσμο που άφησε το σπίτι του, «την ειρήνη του» και πήγε να τους σταθεί: «Εμείς δεν βρεθήκαμε δίπλα σε πεδίο μάχης, δεν ζήσαμε αυτήν την βαρβαρότητα», μας λέει ο Σπύρος. «Ουσιαστικά την μορφή του πολέμου που βίωσα ήταν ότι είχαν να μοιραστούν μαζί μας οι πρόσφυγες και ότι έβλεπα στα πρόσωπά τους. Είδαμε την ανθρωπιστική κρίση. Μέσα από τα μάτια και τις μαρτυρίες των ανθρώπων που γνώρισα, προσπάθησα να αντιληφθώ μια κατάσταση στην οποία δεν έχω βρεθεί ποτέ, και σίγουρα είναι κάτι που δεν μπορείς να το οικειοποιηθείς ως εμπειρία αν δεν το έχεις ζήσει ο ίδιος»
Η κοινωνία μας χρειάζεται επειγόντως αναθεώρηση προτύπων.Πρότυπα είναι παιδιά σαν τον Σπύρο, που είναι πολίτες του κόσμου, που θα βοηθήσουν στην πράξη το συνάνθρωπο γιατί το λέει η ψυχή τους! Αυτές τις γιορτές, γίνε λίγο περισσότερο σαν τον Σπύρο!
