Η κακοποίηση των ανηλίκων έχει αναδυθεί ως μείζον κοινωνικό πρόβλημα. Οι όροι Child Protection και Safeguarding άρχισαν να έρχονται στο φως ακόμα περισσότερο περίπου το 2000 μετά το θάνατο της μικρής Victoria Climbie.
Η ιστορία που συγκλονίζει
Μετά από μήνες τρομακτικής κακοποίησης, η Victoria πέθανε σε ηλικία μόλις οκτώ ετών, στις 25 Φεβρουαρίου 2000. Σχεδόν 18 μήνες νωρίτερα οι γονείς της, που είχαν άλλα έξι παιδιά, την είχαν στείλει από το σπίτι της, μια παράγκα στην Ακτή του Ελεφαντοστού για να ζήσει στην Αγγλία με τη θεία της, με την ελπίδα ότι θα λάμβανε μια καλή εκπαίδευση και θα απολάμβανε μια καλύτερη ζωή.
Αντ’ αυτού, τη χτυπούσαν συστηματικά με αλυσίδες ποδηλάτων και την κρατούσαν νηστική σε ένα σκοτεινό, μη θερμαινόμενο μπάνιο. Οι γονείς της Victoria, η Μπέρτε και ο σύζυγός της Φραγκίσκος, ισχυρίστηκαν ότι η Μαρί Τερέζ Κουάο (μακρινή θεία) τους εξαπάτησε και τους έκανε να πιστέψουν ότι θα φρόντιζε με τον καλύτερο τρόπο την κόρη τους. Ο πατέρας κατέρρευσε αφού οι αστυνομικοί μετά το θάνατο της κόρης του, του έδειξαν φωτογραφίες της Victoria με ένα δόντι να λείπει και σημάδια από καύση στο πρόσωπό της.
Η αδυναμία της κρατικής πρόνοιας
Σε ένα από τα περιστατικά, η Victoria τραυματισμένη, μελανιασμένη και κομμένη εξετάστηκε από την παιδίατρο Ruby Schwartz, στο νοσοκομείο Central Middlesex. Ωστόσο, δόθηκε ξανά στη φροντίδα της θείας της, καθώς η γιατρός πείστηκε ότι τα τραύματά της προκλήθηκαν από την ίδια ως αποτέλεσμα γρατζουνίσματος λόγω κνησμού από ψώρα. Η κοινωνική λειτουργός, Lisa Arthurworrey και η υπεύθυνη προστασίας παιδιών, η Karen Jones, ακύρωσαν αργότερα την επίσκεψή τους στο σπίτι της οικογένειας, όταν άκουσαν ότι η Victoria είχε ψώρα.
Είναι γεγονός ότι η υπολειτουργία των κοινωνικών φορέων που υπήρχαν εκείνη την εποχή στην Αγγλία, η αδυναμία τους να διακρίνουν εγκαίρως τα σημάδια κακοποίησης, αλλά και να αποσπάσουν το μικρό κορίτσι από την οικογένεια που την κακοποιούσε συστηματικά και την οδήγησε στο θάνατο, συνέτειναν σημαντικά το 2004 στην δημιουργία της εγκυκλίου-σταθμό Every Child Matters.
Η εγκύκλιος αυτή έφερε ουσιαστικές αλλαγές στη μετέπειτα λειτουργία των κοινωνικών φορέων και άλλαξε εκ βάθρων τον τρόπο πρόληψης της παιδικής κακοποίησης, αλλά και την εκπαίδευση και εξειδίκευση του προσωπικού οποιουδήποτε φορέα σχετιζόταν με παιδιά. Η συγκεκριμένη εγκύκλιος οδήγησε σταδιακά στη δημιουργία του Νόμου Children Act 2004, ο οποίος καθόρισε στην Αγγλία νομικά τα δικαιώματα του κάθε παιδιού και προσδιόρισε τί σημαίνει κακοποίηση, είτε πρόκειται για συναισθηματική, είτε σεξουαλική, σωματική ή αμέλεια. Έπειτα ακολούθησε και η υπόλοιπη Ευρώπη.
Τα νούμερα ακόμα τρομάζουν
Πλέον, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), η κακοποίηση των παιδιών ορίζεται σε παγκόσμιο επίπεδο ως «κάθε μορφή σωματικής και συναισθηματικής κακομεταχείρισης, σεξουαλικής κακοποίησης, παραμέλησης και εκμετάλλευσης που έχει ως αποτέλεσμα πραγματική ή δυνητική βλάβη στην υγεία, την ανάπτυξη ή την αξιοπρέπεια του παιδιού».
Σύμφωνα με τον ίδιο οργανισμό σε παγκόσμιο επίπεδο 23% των παιδιών αναφέρουν σωματική κακοποίηση, το 36% των παιδιών αναφέρουν συναισθηματική κακοποίηση, το 16% των παιδιών αναφέρουν παραμέληση, το 18% των κοριτσιών και το 8% των αγοριών αναφέρουν σεξουαλική κακοποίηση, ενώ περίπου 41.000 παιδιά υφίστανται ενδοοικογενειακή βία. Τα στοιχεία προκαλούν λύπη και θυμό.
Στην Ελλάδα της οικονομικής κρίσης και του lockdown τα παιδιά που κακοποιούνται όλο και αυξάνονται. Οι αρμόδιοι για διερεύνηση περιστατικών κακοποίησης παιδιού είναι οι Εισαγγελικές αρχές και οι Κοινωνικές Υπηρεσίες που οφείλουν να διερευνήσουν την κάθε καταγγελία.
Σημάδια που πρέπει να προσέξουμε στα παιδιά μας
- Απότομη αλλαγή στη συμπεριφορά του παιδιού μας
- Ξαφνικά προβλήματα στον ύπνο ή εφιάλτες
- Ξαφνική άρνηση να πάει στο σχολείο ή να βλέπει ανθρώπους που συνήθιζε να βλέπει
- Παλινδρόμηση σε προηγούμενες συμπεριφορές, όπως ενούρηση και εγκόπρηση
- Φόβος για πρόσωπα ή μέρη που δεν φοβόταν
- Προσπάθεια να μας πει κάτι, αλλά σταματά όταν εμφανίζεται κάποιος άλλος ενήλικος
- Δυσκολία να περπατήσει ή να καθίσει
*Για οποιαδήποτε πληροφορία ή διευκρίνιση μπορείτε να καλέσετε στην «Ευρωπαϊκή Γραμμή Υποστήριξης Παιδιών 116111» ώστε να συζητήσετε με έναν ψυχολόγο όλα αυτά που μπορεί να σας απασχολούν σε σχέση με το παιδί σας ή στην Εθνική γραμμή SOS στο 1056.
