Τα 2 χρόνια της ατομικής ψυχοθεραπείας ήταν για μένα τα πιο «τρομακτικά» της ζωή μου. Στα πρώτα μου μαθήματα έμαθα πώς να μην αφήνω τη ζωή μου να με καθοδηγεί, όπου θέλει αυτή. Στα επόμενα μαθήματα έμαθα πόση αλήθεια μπορώ ν’ αντέξω. Και τελειώνοντας έμαθα (με τον πιο σκληρό τρόπο) ότι η απελπισία είναι το τίμημα που πληρώνει κανείς, για φτάσει στην αυτογνωσία. Και έφτασε μια μέρα που νόμιζα ότι αυτά που ήξερα έδιναν τις απαντήσεις που έψαχνα. Τότε ήταν που ο ψυχοθεραπευτής μου μου είπε: «Σήμερα αποφοίτησες από το νηπιαγωγείο. Αύριο ξεκινάς θεραπεία στην ομάδα. Είναι η πρώτη σου μέρα στο σχολείο και θα γνωρίσεις έξι καινούριους συμμαθητές σου». Η πρώτη μου αντίδραση ήταν κάθετη και αρνητική. Ένιωσα σα να με έριξε ξαφνικά σε μια μικρή στέρνα με πιράνχας που θα με κατασπάραζαν. Για μένα η ατομική ψυχοθεραπεία ήταν ένα άνετο σομόν κρησφύγετο, μια μικρή παιδική φωλίτσα και το group therapy η σκληρή μαύρη τρύπα της Αποκάλυψης. Πώς να μιλήσω σε έξι αγνώστους για τους προσωπικούς μου εφιάλτες, πώς να μοιραστώ με ξένους τον πόνο μου; Αν η ατομική ψυχοθεραπεία ήταν μια ανέμελη βόλτα με ροζ ποδήλατο, η ομαδική έμοιαζε με σπινταριστή βόλτα σε στροφές. Ήταν βολικά στην κρυψώνα μου. Αλλά, το να βγαίνεις από την κρυψώνα σου είναι το 80% της ζωής.
Τα μαθήματα που πήρα από το “ψυχολογικό μου streaptease” στο Group therapy
Ο πόνος δεν είναι αποκλειστικότητα του καταφρονημένου.
Πονεμένος μπορεί να είναι οποιοσδήποτε. Ακόμη κι εκείνος που φαίνεται πώς δεν έχει ανάγκη. «Τι αναστενάζει η Ελένη αφού δεν της λείπει τίποτα; Μας δουλεύει!». Όχι, η Ελένη δεν σε δουλεύει. Πονάει. Ο πόνος δεν είναι αποκλειστικότητα του φτωχού, του μετανάστη, του μεροκαματιάρη, της χήρας. Πονεμένος μπορεί να είναι κι εκείνος που χάνει τα καλύτερά του χρόνια για να αγοράσει ένα αυτοκίνητο, που πέθανε ένας φίλος του, που έχει απλώς παχύνει, που έχασε προχθές το σκύλο του.
Η ανεκτικότητα είναι μια αξία ανεκτίμητη
Οφείλεις να σέβεσαι τις αξίες και τα δικαιώματα όλων των ανθρώπων, ακόμη κι αν διαφωνείς με τα πιστεύω τους.
Η συγγνώμη είναι ένα μεγάλο κεφάλαιο στη ζωή μας, οπότε…
Μη ζητάς συγγνώμη, όταν έχεις δίκιο
Να ζητάς συγγνώμη, όταν έχεις άδικο
Να μην ζητάς συγγνώμη για τη γνώμη σου
Υπάρχει η ψεύτική και η αληθινή ευγένεια.
Πάντα (νόμιζα πώς) ήμουν ευγενική αλλά η ομάδα μου έμαθε τη συναισθηματική ευγένεια. Το να στέκεσαι σε μια απόσταση από τον συνομιλητή σου, ώστε να μη νιώθει απειλή, το να μην κουνάς ενοχλητικά τα χέρια σου μπροστά στο πρόσωπο του άλλου, το να κοιτάζεις τον άλλον στα μάτια, όταν σου μιλάει αποτελούν αυτές τις μικρές λεπτομέρειες που διαχωρίζουν τον συναισθηματικό από τον συναισθηματικά αδιάφορο! Στην ομάδα έμαθα ότι η ευγένεια είναι «καλή» μόνον όμως όταν ανταποκρίνεται στην αλήθεια και δεν χρησιμοποιείται υποκριτικά!
Ο σεβασμός είναι ανταποδοτικός.
Πριν γνωρίσω την ομάδα νόμιζα πώς είμαι ένα καθωσπρέπει κορίτσι. Μετά έμαθα πώς ο καθωσπρεπισμός είναι το άλλοθι για να μην εκφράζεις τα αληθινά σου συναισθήματα. Και όταν ο άλλος σου αποκαλύπτει τα δικά του είναι ασέβεια να μην το κάνεις κι εσύ!
Η πληρότητα είναι ένα υπαρκτό συναίσθημα.
Aυτό το υπέροχα δημιουργικό συναίσθημα το να μπορείς να συμπαρασταθείς αληθινά στο διπλανό σου, ώστε κι εσύ να χορτάσεις από την ίδια σου τη φιλανθρωπία.
Ο κυνισμός δεν είναι χαρακτηριστικό των κακών ανθρώπων.
Αντίθετα είναι προϊόν απελπισίας. Διαδηλώνοντας μέσα από την απογοήτευση, τον ψυχικό πόνο και τη δυσαρέσκεια, ο κυνισμός είναι συχνά ένας αμυντικός μηχανισμός που προστατεύει τον ευάλωτο και ευαίσθητο άνθρωπο από την αγένεια και τη σκληρότητα του έξω κόσμου. Κυνικός είναι ο πληγωμένος άνθρωπος που αποφασίζει να αποκηρύξει εντελώς τα αισθήματα που του φέρνουν πόνο.
Οι άνθρωποι είναι το δίχτυ προστασίας σου.
Όταν μιλάς με άτομα που έχεις καταφέρει να σε σέβονται και να μιλούν με αγάπη για σένα, τότε ναι, νιώθεις πιο γενναίος. Όταν ξέρεις ότι κάποιος θα σε πιάσει όταν πέσεις, τότε συνειδητοποιείς πόσο σημαντικό είναι το ανθρώπινο δίχτυ.
Και το πιο σημαντικό που μου έμαθε είναι…
Πώς να νιώθω και πάλι παιδί. Και αυτό ήταν το μεγαλύτερο μου επίτευγμα τα τέσσερα αυτά χρόνια της μέσης ψυχιατρικής μου εκπαίδευσης. Τα μικρά παιδιά είναι άψογα συντονισμένα με τη διαίσθησή τους, και τα αγνά συναισθήματά τους, επειδή δεν έχουν βυθιστεί στην κουραστική πραγματικότητα των ενηλίκων. Είναι εναρμονισμένα με τον πνευματικό κόσμο και με πράγματα αθέατα. Μετά την αποφοίτησή μου βίωσα όλα αυτά τα χαμένα αγνά συναισθήματα. Αλλά με τη σοφία της γνώσης πια!